Ekspert: “ABŞ kəşfiyyatı üçün KXDR-də nəyin harada olduğunu etibarlı şəkildə müəyyənləşdirmək hələ də problemdir”
Artıq ikinci həftədir ki, bütün dünya Şimali Koreya lideri Kim Çen-İni axtarır, amma tapdım deyən yoxdu. Dünyada müxtəlif növ şayiələr yayılır. Ancaq bütün avtoritar ölkələrdə olduğu kimi, burada da janrın klassiklərinə görə, xalqın lideri yoxa çıxan kimi dərhal söz-söhbətlər yayılmağa başlayır. Yapon, Çin, Amerika mediası, onun artıq dünyada olmadığına inanır və buna görə də, artıq Şimali Koreyanın yeni liderinin kim olacağını axtarmağa və düşünməyə başlayıblar.
Vəziyyəti AYNA-ya şərh edən Şimali Koreya üzrə ekspert Vladimir Xrustalev Şimali Koreya liderinin uzun müddət, o cümlədən, bir sıra rəsmi tətil müddətində də ictimaiyyətə görünmədiyini dedi: "Və onun fəaliyyətinə dair bütün digər istinadlar onun haqqında video və foto materiallar olmadan, mətbuatda yayımlanan müxtəlif yazışmalar və təbriklər göndərilməsi üçün daxil edilib. O, gözlərdən itdi, burada səbəblər də müxtəlif ola bilər. 1960-cı illərdən bəri KXDR-in keçmiş rəhbərləri də, müntəzəm olaraq uzun müddət gözdən itirdilər. Sonra da, heç bir şey olmamış kimi peyda olurdular. 2014-cü ildə Kim Çen İnin özü 40 gündən artıq bir müddətə yoxa çıxmışdı. Görünür həmin vaxt onun gözlərdən itməsi tibbi səbəblərə görə idi".
Onun sözlərinə görə, Kim Çen İn də öz növbəsində uzun müddət fəaliyyətini "sükut içində" davam etdirərək ictimai sahədən uzaqlaşa bilər: "Buna görə də onun ictimai arenadan yoxa çıxdığını söyləyə bilərik. Qalanları isə fərziyyələrdir".
Şimali Koreyadakı siyasi elita və Kim Çen İnin bacısı Kim Ye Çenin mümkün varisliyindən danışan V.Xrustalevin fikrincə, bütün bunlar, sadəcə versiyalardır: "KXDR elitasında dəqiq bölgü var və bunu hər kəs bilsə belə, kimsə həqiqəti danışmaz".
“KXDR siyasi elitası haqqında yalnız bir şey demək olar. Özünü olduqca monolit kimi aparır. Bunsuz mövcud sistem 1990-2010-cu illərin çətinliklərindən qurtula bilməzdi. Bundan sonra nələr baş verəcəyini və içəridə nəyin, necə qurulduğunu KXDR xaricində heç kim həqiqətən yaxşı bilmir. Bu mövzuda hər hansı bir ciddi və etibarlı məlumat yalnız KXDR-də deyil, dövlət sirridir. Digər ölkələrin kəşfiyyat xidmətləri üçün (birdən bir şey öyrənsələr) bu cür məlumatların yayımlanması da lazım deyildi. Çünki, o zaman Pxenyanda sızma mənbələri hesablanacaq və onlar bağlanacaq", - deyə analitik vurğuladı.
Şimali Koreyanın dünya ictimaiyyətinə açıq olacağını gözləməyin mümkün olub-olmadığı sualına cavab verən Xrustalev, KXDR-nin dünyaya 5 və ya 10, xüsusən 15 il əvvəlkindən daha açıq olduğunu söylədi: “İndiki vaxtda informasiya təcrid rejimi siyasi olmayan bir səbəbə görə xeyli gücləndirilib. KXDR dövlət sərhədləri COVID-19 səbəbindən sərt karantin altındadır. Buna görə də yerlərdən məlumat almaq üçün bir çox adi vasitə və ölkənin xaricilərə açıq olma səviyyəsi birdən - birə düşdü. Vizanın alınması problem deyil və KXDR-in yaxınlığı, digər hermit ölkələrinin kütləsini xatırlayırsınızsa, o qədər də yüksək deyil. Sadəcə, onların açıqlığı, yaxınlığı dünyanı az maraqlandırır. Butan, Eritreya, Səudiyyə Ərəbistanı, Türkmənistan da çox qapalı ölkələrdir. Ancaq az adamı ora girmək maraqlandırır”.
Ekspert onu da bildirdi ki, KXDR təhlükəsizlik məsələlərini həqiqətən tənqidi olaraq hesab edən bir ölkədir: “Çünki unikal əks-kəşfiyyat rejimi mövcuddur. İstədiyiniz qədər onların vərdişlərinə gülmək olar. Ancaq bütün müasir texniki vasitələrlə təchiz edilmiş ABŞ kəşfiyyatı üçün KXDR-də nəyin harada olduğunu etibarlı şəkildə müəyyənləşdirmək hələ də problemdir. KXDR-in daxili məlumatlarını etibarlı şəkildə yoxlaya bilməməsi, kənardan ilk zərbədən qorunmaq və kəşfiyyat işi ilə rejimi dəyişdirmək cəhdləri baxımından unikal edir" - deyə, o, yekunda qeyd etdi.