Borislav Bereza: “NATO-nun Azərbaycanı vacib strateji tərəfdaşı olaraq gördüyü göz qabağındadır”
Azərbaycan daha bir NATO ölkəsi ilə müdafiə sahəsində əlaqələrini dərinləşdirir. Latviya ilə hərbi əməkdaşlığa dair sənədlər paketi hazırlanır. Sənəd Nazirlər Kabinetinin iclasında Latviyanın müdafiə naziri Artis Pabriks tərəfindən təqdim olunacaq. Bu barədə Latviya mətbuatı yazır. Sənədlər paketi "məxfi" statusu verilmədiyi üçün ictimaiyyətə açıqdır.
Sənədin preambulasında Şimali Atlantika İttifaqı və Azərbaycanın üzv olduğu Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramından bəhs edilir. Azərbaycan ilə Latviya arasında dövlət suverenliyinə, müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə, eləcə də digər beynəlxalq norma və prinsiplərə qarşılıqlı hörmətə əsaslanan müqavilənin imzalanacağı iddia edilir.
Xəbərdə deyilir: "Əməkdaşlıq onu imzalayan dövlətlərin milli maraqlarına cavab verir və üçüncü tərəflərə qarşı yönəlməyib".
Sənədlər paketinə əsasən, Azərbaycan ilə Latviya arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlığın ümumilikdə 15 istiqaməti müəyyən edilib. Faktiki müdafiə siyasəti və strategiyasına əlavə olaraq, dalğıcların hazırlanması, hərbi sənaye kompleksi, hərbi geodeziya və topoqrafiya, hərbi tibb və logistika sahələrində əməkdaşlıq kimi maddələr də paketə daxildir.
Razılaşma silahların birgə nəzarətinə və sülhməramlı əməliyyatlarda birgə iştiraka da imkan verir. Hər il əməkdaşlıq üçün fəaliyyət planı hazırlanacaq, tərəflər qarşılıqlı səfərlər barədə razılığa gələcəklər. Sənədin Azərbaycanın müdafiə naziri Zakir Həsənov tərəfindən paraflanacağı gözlənilir.
“Aydındır ki, Latviya bu sazişin hazırlanması ilə bağlı NATO ilə razılığa gəlibr. Çünki bölgədəki münaqişənin ikinci tərəfi olan İrəvan Moskvanın tam təsir dairəsindədir”, - deyə Latviyanın “BB.lv” portalı yazır.
Və bu, əla xəbərdir. Xüsusilə 44 günlük müharibədən sonra Azərbaycanın NATO-nun aparıcı ölkələrindən biri olan Türkiyə ilə hərbi sahədə müttəfiq münasibətlərini dərinləşdirdiyini hamı yaxşı xatırlayır.
Təbii ki, hadisələrin bu cür inkişafı Ermənistanda isterikaya səbəb oldu. Beləliklə, "Armenianreport" saytı "təcili olaraq bütün həyəcan zənglərini çalmağın" zəruriliyindən bəhs edən bir məqalə dərc etdi.
Məqalədə deyilir: “Nə baş verdiyini anlayırsınız?! Azərbaycan "Artsax" (dırnaq işarələri bizimdir – Ə.H.) statusu məsələsini bu yolla aradan qaldırır. Bu anti-milli hökumətin axmaqlığının, primitivliyinin başqa hansı sübutlarına ehtiyacımız var? Niyə Prezidentdən zənglər gəlmir? Baş nazir, Xarici İşlər və Müdafiə nazirliklərinin rəhbərləri, eyni parlamentin spikeri latviyalı həmkarlarına niyə zəng etmirlər?! Niyə hamısı heç nə olmamış kimi davranır?!”.
Müəllif ölkəsinin rəhbərliyini tənqid etməklə məhdudlaşmır, həm də son dərəcə bədbin bir proqnoz verir. "Biz artıq Azərbaycanın NATO ölkəsi olan Türkiyə ilə əməkdaşlığının nəyə gətirib çıxardığını gördük. Azərbaycanın Pakistan və İsraillə əməkdaşlığını da gördük. Eyni zamanda, Azərbaycan Rusiyadan hərbi sənaye kompleksinin məhsullarının ən yaxşısını alır. Və biz nə edirik? Bu barədə susuruq, ancaq parlament spikerinin qərəzli açıqlamalarını müzakirə edirik. Belə nəinki Artsaxın qalan 25%-ni, hətta Ermənistanın böyük bir hissəsini də itirəcəyik”.
Erməni mediasının buna reaksiyası gözlənilən və başadüşüləndir. Bu baxımdan digər mütəxəssislərin şərhlərinə istinad etmək məntiqlidir. Məsələn, Ukrayna hərbçisi və siyasi eksperti Aleksandr Kovalenko “Vzglyad.az”-a müsahibəsində deyib: “Bu, xüsusilə NATO üzvü olan və Şimali Atlantika Alyansının standartlarının müvafiq hissəsi olan Türkiyə və Azərbaycan silahlı qüvvələrinin açıq simbiozu fonunda çox yaxşı bir siqnaldır. Azərbaycan Ordusunun birlikləri bu cür təcrübə əldə edəcəklər. Xatırladaq ki, xüsusən də respublikanın özü 1994-cü ilin mayından NATO-nun Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramına və 2005-ci ilin may ayından etibarən NATO-nun Fərdi Tərəfdaşlıq Planına daxil edilib”.
Ukraynalı siyasətçi, ictimai xadim Borislav Bereza bu məsələni xüsusi olaraq AYNA-ya şərh edib. “Azərbaycanın daha bir NATO ölkəsi ilə müdafiə sahəsində əlaqələrini dərinləşdirdiyi və daha konkret desək, Latviya ilə hərbi əməkdaşlığa dair sənədlər paketinin hazırlandığı barədə məlumatlar Alyansın Sülh Naminə Tərəfdaşlıq çərçivəsində Azərbaycanla əlaqələrini dərinləşdirdiyini göstərir”, - deyə o bildirib.
Analitik sözlərinə görə, NATO-nun Azərbaycanı vacib strateji tərəfdaşı olaraq gördüyü göz qabağındadır: “Bu da öz növbəsində Azərbaycanın apardığı siyasətin müdrikliyini və düzgünlüyünü sübut edir. Ölkəniz 44 günlük müharibədə qələbəni qazandıqdan sonra da müdafiə qabiliyyətini gücləndirməyin vacibliyinin fərqindədir. Bu, çox düzgün bir addımdır”.
“Rusiyanın müxtəlif növ təxribatlar həyata keçirmək üçün Ermənistandan istifadə etmək planını nəzərə alsaq, Azərbaycanın Ordusu NATO-nun ən güclü ikinci ordusu sayılan Türkiyə ilə güclü müttəfiq münasibətlərə malik olduğunu və Latviya ilə münasibətləri inkişaf etdirmək planları həm Rusiya üçün, həm də Ermənistan üçün önləyici faktor ola bilər”, - deyə Bereza fikrini yekunlaşdırıb.