Tanınmış DJ: “Televiziyaların marağı yalnız şou proqramlaradır və təəssüf ki, uşaqlar da bu verilişlərə baxaraq böyüyürlər”
Son illər tədbirləri, şənlikləri, hətta toyları belə, DJ-lərsiz təsəvvür etmək mümkün deyil. Azərbaycanda məşhurlaşan bu sənət sahiblərinin fərqli imicləri, öz dünyaları olur. Artıq uzun illərdir DJ-lik edən “DJ Anar” ləqəbli Anar Cəbrayılov bu sahədə yeniliklər barədə fikirlərini AYNA ilə bölüşüb.
- Bir zamanlar DJ sənətinə çox sayda axın var idi. Gənclər əllərinə “pult” alıb, başına kepka qoymaqla, özlərini DJ elan edirdilər. O gənclərin və prosesin sonu necə oldu?
- Pandemiya dövründə bu sahədə ciddi ələnmə oldu. Musiqiyə yeni başlayan pulu düşünməməlidir. Sənətçi öz üzərində işləməlidir. Bizdə isə iş tapa bilməyən özünə noutbuk, kontroller, qulaqcıq alır və utanmadan özünə DJ deyir. Anlamırlar ki, DJ-lik məktəbdir. DJ bütün mahnıları bilməlidir, musiqi janırlarını öyrənməlidir, ifaçılar haqqında məlumatlı olmalıdır. Amma bizdə əksinədir. Bu gün sənətə gəlir, sabah pulu düşünür. Nəticədə sənətin incəliklərini öyrənə bilmir və bir müddət sonra özünü başqa sahədə sınamalı olur.
Pandemiya zamanı belələri sənətdən getdi. Yerdə qalanlar bu sənəti sevən və dəyərini bilən DJ-lərdir. Pandemiya şərtləri yumşaldılan kimi yenə də gələcəkdə məqsədi olmayan, yalnız fikri klublarda özünü göstərmək, toya gedib pul qazanmaq istəyən olan gənclərin axını başladı. Bunlar DJ sənəti üçün sadəcə təhlükədir. Onlar sənəti inkişaf etdirmək əvəzinə uçuruma aparır və sənəti dəyərdən salırlar. Tədbirlərinə, toylarına, konsertlərinə DJ dəvət edənlərdən bir ricam var. DJ-i tədbirə dəvət etməzdən öncə onu araşdırıb peşəkarlığına əmin olsunlar, sonra dəvət etsinlər.
- Təxminən 10 il öncə efirlərdə, radiolarda DJ-lərə təlabat çox idi. Hansı verlişi açırdın, orada DJ iştirak edirdi. Bu gün də o təlabat varmı?
- Yox, bu gün dünən deyil, sabah da bu gün deyil, izləyicilərə artıq bu, maraqlı deyil. İzləyicilər bu gün şou xarakterli verilişlər istəyirlər. Verilişdə problemlər, davalar, ağlaşma olsun. Məncə, problem televiziya kanallarındadır. Yerli kanallar dəvət etdikləri savadsız və sənəti olmayan musiqiçilər ilə yeni nəslin musiqi zövqünü korlayır. Tamaşaçıya bu gün rozalar, aygünlər, röyalar maraqlıdır. Onu da deyim ki, bu gün televiziyalarda çalışan DJ-lər heç bir reytinq qazanmır, sadəcə səhnədə dayanmış mimlərə bənzəyirlər. Radiolara gəlincə isə, radio dinləyiciləri arasında DJ musiqisi dinləməyə marağı olmayanlara görə bu məsələ də FM-lərdə gündəm mövzu deyil.
- Bu baş verənlərdə DJ-lərin də günahı yoxdurmu?
- Təbii ki, var. Dj-lər peşəkar yol seçməyiblər. Bu gün DJ sənəti iki mahnının sintezi demək deyil. Dinləyicilər DJ-lərdən yeni rutinalar gözləyirlər. DJ-lər arasında birlik olmalıdır, Assosiasiyamız yaradılmalıdır. DJ-lər arasında müsabiqələr keçirilməlidir. Bunlar olmayınca, bizim sənət çətin ki, inkişaf edə.
- Niyə əksər DJ-ləri efirlərdə görmürük?
- Azərbaycan kanallarında peşəkar DJ verlişlərinə baxacaq tamaşaçı çox azdır. Televiziyalara isə reytinq lazımdır. O qədər bayağı müğənnilər efirə çıxarıblar ki, peşəkar musiqiyə maraq azalıb. Təəssüflər olsun ki, tamaşaçının musiqi zövqü korlanıb. Ancaq onu da nəzərə almalıyıq ki, indiki zamanda keyfiyyətli musiqiyə üstünlük verən gənclərimizin əksəriyyəti də televiziya kanallarını izləmir. İnternetdə istədikləri musiqini dinləyirlər.
- Bu gün ölkəmizdə uğurlu Dj-lər kimlərdir? Onlar ölkə hüdudlarını aşa bilirmi?
- Maksimum 20 nəfər savadlı və uğurlu DJ-imiz var - hansılar ki, daim öz üzərində işləyirlər.
- İnternetdə DJ-lərimiz də ara müğənniləri kimi milyonlarla izləmə yığa bilirlərmi?
- Sözüz ki, çox izlənilən DJ-lər də var. Amma təəssüflər olsun ki, milyonlarla izlənilmirlər.
- Bəlkə, biz dinləyicilərin zövqü fərqlidir? Axı internetdə zövqsüz musiqiləri milyon dəfələrlə dinləyirik...
- İnternetdə seçim var, burada isə seçim yoxdur - nə verirlər, ona da baxırsan. Televiziyaların marağı yalnız şou proqramlardan ibarətdir, intellektual verilişlərə baxanlar 30 faizdirsə, qalan 70 faizi üzeyirlərə, rozalara baxacaqlar. Təəssüflər olsun ki, uşaqlar da bu verlişlərə baxaraq böyüyürlər. Sonra da deyirlər ki, uşaqları pozan sosial şəbəkələrdir. Məncə, yerli kanallar bu barədə düşünməlidir. Sonra gec ola bilər.
- Bu gün DJ-lər də bəzi müğənnilər qədər yaxşı qazanıb lüks həyat sürürlər?
- Əlbəttə, yox. DJ-lik sənətinə qiymət verən yoxdur. Xaricdəki kimi nə təlabat, nə də dəyər var. Avropada isə DJ-lər yaxşı qazanır və yaşayırlar. Burda bəzi DJ-lər yaxşı qazanır, amma lüks həyat sürmürlər (gülür – T.X.).
- DJ-lərin yaş həddi olur, yoxsa fərq eləmir?
- DJ-lərin yaş həddi olmur. Əsas musiqi duyumu və zövqü olmalıdır. Musiqilər ilə işləmək texnikasını bilməlidir. DJ sənəti yaşa baxmır, yeniliyi, daimi inkişafı sevir. Elə DJ ola bilər ki, bir həftədir başlayıb, amma elə yenilik edə bilər ki, illərlə məşğul olan DJ-ləri geridə qoyar.
- Azərbaycanda DJ-lərin minimum və maksimum bir tədbir üçün bazar qiyməti nə qədərdir?
- Mən yalnız peşəkar və istedadlı DJ-lərin qiymətini deyə bilərəm. Qiymətlər saat, yer və tədbirə görə dəyişir. Orta bazar qiyməti 200-1000 manat arasındadır.