Azad İsazadə: “Hərbi məlumatlara malik olan şəxslərin sosial şəbəkədəki əlaqələri xüsusi xidmət orqanlarının daimi nəzarəti altında olmalıdır”
Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidmətinin (MTX) Hərbi Əks-kəşfiyyat Departamenti xarici dövlətə casusluq edən Ermənistan ordusunun hərbi qulluqçuları arasında agentlər şəbəkəsini üzə çıxarıb. Bu barədə fevralın 10-da Ermənistan mətbuatı məlumat yayıb.
Bildirilir ki, xarici kəşfiyyat sosial şəbəkələrdə erməni qadınların adından saxta səhifələri yaradıb və bu səhifələr vasitəsilə onlar hərbçilərlə tanış olublar. Erməni dilini mükəmməl bilən xarici kəşfiyyatçılar onlayn tanışlıqlar və etibarlı münasibətlər qurublar. Sonra əməkdaşlıq təklif edilib - pul müqabilində hərbi hissələrin, şəxsi heyətin, silahların, döyüş sursatlarının yerləşdirilməsi, hərbi texnikanın sayı və növü, komanda heyəti, texnika və s.
Agent şəbəkəsinə orduda müxtəlif vəzifələrdə çalışan iyirmiyə yaxın Ermənistan vətəndaşı cəlb edilib. İlkin istintaq zamanı dövlətə xəyanətdə şübhəli bilinən 19 nəfər saxlanılıb, onlardan bəziləri etirafedici ifadələr verib. 30-a yaxın axtarış aparılıb, sənədlər və çeklər götürülüb.
Erməni tərəfi əsgərlərin hansı dövlətə casusluq etdiyini açıqlamır. Onların adları, vəzifə və xidmət yerləri də qeyd olunmur. Eyni zamanda, onların bəzilərinin Müdafiə Nazirliyi sistemində xidmət keçdiyi də məlumdur.
Xatırladaq ki, İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı (2020-ci ilin payızı) başa çatdıqdan sonra Ermənistan və Qarabağda 10-a yaxın hərbçi, o cümlədən Müdafiə Nazirliyinin zabitləri Azərbaycanın xeyrinə casusluq ittihamı ilə həbs edilib.
Maraqlıdır, Ermənistanın MTX bir müddət sonra indi saxlanılan 19 hərbçinin də Bakıya işlədiyini bəyan edəcəkmi? Çünki son illərdə Ermənistandakı bütün casuslar bunda ittiham olunurlar. Bəs belə çıxmazmı ki, bu iş kiminsə maraqları üçün xüsusi bir şəkildə şişirdilir? Bu, nə tamaşadır? Yəni, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin son müharibədə məğlubiyyəti üçün növbəti günah keçisi axtarışları deyilmi? Belə bir fərziyyə məqbuldurmu?
Azərbaycan Respublikası Müdafiə Nazirliyinin İnformasiya-analitik idarəsinin keçmiş əməkdaşı, hərbi ekspert, hərbi psixoloq Azad İsazadə baş verənləri AYNA-ya belə şərh verib:
“Bu vəziyyətin bir sıra aspektləri ilə bağlı mən keçmiş kəşfiyyatçılarımızdan - hərbi kəşfiyyatdan və keçmiş MTN-dən olan bəzi şəxslərlə məsləhətləşdim. Ona görə də əməkdaşlığa qəbulun (“verbovka”) xüsusiyyətləri ilə bağlı bəzi məqamlarda, təbii ki, adlarını çəkmədən onların fikrinə istinad edəcəyəm.
Diqqətimizi çəkən ilk şey bu işin 2017-ci ildəki “Tərtər hadisəsi”nə çox bənzəməsidir. Sadəcə olaraq, miqyas bir az fərqlidir. Hələlik belə görünür, amma bundan sonra hadisələrin nnecə inkişaf edəcəyini heç kim bilmir.
Sosial şəbəkələr vasitəsi ilə “verbovka”ya gəlincə, ekspertlərin fikrincə, bu, mümkündür, lakin kifayət qədər çətindir. Çünki belə ünsiyyətin hər iki ucunda insanlar, əslində kiminlə təmasda olduqlarını bilmirlər. Əks-kəşfiyyata düşmək təhlükəsi həmişə aktual olaraq qalır.
Buna görə də mütəxəssislərin dediyi kimi, birbaşa vizual əlaqə olmadan “verbovka” etmək olduqca çətin ola bilər. Çünki siz hər zaman ikili agentlə əlaqə saxlayaraq dezinformasiya əldə edə bilmək riski ilə üzəbüz qalırsınız. Yəni, bu cür əməkdaşlığa qəbul kanalları mümkün qədər etibarlı hesab edilmir.
Amma eyni zamanda xatırladıram ki, vətənə xəyanətdən, bəzi dövlət cinayətlərindən kənarda da Azərbaycanda bir sıra oxşar qalmaqallar yaşanmışdı: bəzi qadınlar “Whatsapp” vasitəsilə məşhur insanlarla əlaqə saxlayıb, onların iştirakı ilə bəzi erotik məzmunlu videolar təklif ediblər. Bu ünsiyyət lentə alınıb və sonra pul qoparmaq məqsədilə şantaj məqsədilə istifadə edilib. Bir neçə belə hal internetə sızdırılıb.
Amma belə gözdən salan video da insanı vətənə xəyanət etməyə məcbur edə bilməz. Bu insanlar ictimai əxlaqa, öz ailələrinə xəyanət ediblər, lakin bu cinayət xarakterli deyildi. Bütün hallarda belə şantajla üzləşmiş ordu zabiti bu barədə dərhal öz rəislərinə, əks-kəşfiyyata məlumat verməli idi və bu, əks-oyuna çevrilə bilərdi. Yəni bu şəxs artıq ikili agent kimi istifadə oluna və bu kanal vasitəsilə sızdırılacaq lazımi dezinformasiya ilə öz dövlətinə xidmət edə bilərdi.
Xatırladım ki, müharibə zamanı həqiqətən də 10 erməni hərbçisi casusluq ittihamı ilə həbs olunub və məncə, onların bəzilərində eyni sxem olub - Türkiyədəki bəzi hesablardan onlarla əlaqə saxlanılıb. Amma bunun nə dərəcədə sübuta yetirildiyi və indiki işin nə dərəcədə davamı olduğu (bu mümkündür) bilinmir.
Hesab edirəm ki, sosial şəbəkədə müəyyən hərbi məlumatlara malik olan şəxslərin əlaqələri xüsusi xidmət orqanlarının daimi nəzarəti altında olmalıdır. Ümumiyyətlə, zabitlərin sosial şəbəkələrdən fəal istifadə etməsi arzuolunmazdır. Əgər Ermənistanda təsvir edilən casus şəbəkəsi həqiqətən fəaliyyət göstərirdisə, təəccüblüdür ki, onların əks-kəşfiyyatı onların ordu zabitlərinə nəzarət etmirdi.
Üstəlik, onların maliyyə gəlirlərinə nəzarət etməyiblər. Axı, çox güman ki, onların xidmətlərinin ödənişi bank əməliyyatları, köçürmələr vasitəsilə həyata keçirilib. Yəni bütün bunları hesablamaq o qədər də çətin deyil.
Orada əsl casus qrupunun üzə çıxdığını tamamilə istisna etmək olmaz. İpin ucunun sonra Azərbaycana gətirib çıxaracağı fakt deyil. Ermənistanda bu cür əməliyyatların aparılmasında ən çox maraqlı olan ölkələr təbii ki, ilk növbədə Azərbaycan və Türkiyədir. Düşünürəm ki, ipucları Azərbaycana gətirib çıxarsaydı, bu, artıq elan olunmuşdu. Ermənistan çətin ki, başlanmış dialoqla bağlı indi Türkiyəni günahlandırmağa risk etsin, çünki erməni cəmiyyətində bu ölkə ilə diplomatik münasibətlərin qurulması ilə bağlı onsuz da mövcud olan narazılıq daha da arta bilər.
Ancaq belə hal baş vermədisə və bu, "Tərtər işi"nə bənzər bir şeydirsə, başqa bir versiyanı - bunun ordunu təmizləmək üçün müəyyən cəhd olduğunu istisna etməməliyik. Adətən mətbuatda generalların Paşinyana qarşı olduğunu yazırlar. Bunlar doğrudur. Amma bununla yanaşı, müharibənin nəticələrindən narazı olan sıravi zabit korpusunun müəyyən təhlükə və hər şeydən əvvəl təmas xəttində bəzi sülh sazişlərini pozmaq üçün təxribat törətmək təhlükəsi yaratdığına dair sübutlar var”.