Hazırlanmış ssenaridə primitiv yalan və manipulyasiya elementlərini gizləmək mümkün deyil
Rusiyalı bankir Oleq Tinkovun Rusiyanın Ukraynaya hücumunu “bir dənə də olsun benefisiarı olmayan”, “ağılsız müharibə” adlandırmasında təəccüblü heç nə yoxdur. Eyni zamanda, “milçəkləri kotletlərdən ayırmağı” bacarmaq vacibdir. Sadəcə olaraq, bu mesajın səbəblərini anlayın və onu heç də emosional olaraq deyil, rasional olaraq qiymətləndirin. Bunu vurğulayıram, çünki insanlar çox vaxt ağacların arxasında meşəni görmür.
“Mən bu çılğın müharibədən bir nəfər də olsun faydalanan görmürəm! Günahsız insanlar və əsgərlər ölür. “Paxmel”dən oyanan generallar başa düşdülər ki, onların ordusu yaman gündədir. Ölkədə hər şey yaman gündədirsə, qohumbazlıq, nökərçilik bataqlığındadırsa, ordu necə yaxşı olacaq? Kreml rəsmiləri yayda nəinki onların, hətta uşaqlarının da Aralıq dənizinə getməyəcəyindən şoka düşüblər. İş adamları mülkün qalan hissələrini xilas etməyə çalışırlar... Təbii ki, Z çəkən dəlilər var, amma rusların 90%-i bu müharibəyə qarşıdır”, - deyə iş adamı “Instagram”da yazıb.
Möhtəşəm bir bəyanatdır? Əslində yox! Bunu başa düşmək üçün əvvəlcə yadda saxlamaq lazımdır ki, Tinkov mənimsəməklə, Rusiya dövlət büdcəsini talamaqla və ya dövlət müqavilələri almaqla varlanan şəxs deyil. O, biznesə cins şalvar, kosmetika, ətir, kürü və araqla spekulyasiya edərək başladı. O, Leninqraddan malları alıb, Sibirdə satır, oradan da şaxtyorlardan aldığı yapon məişət cihazlarını gətirirdi.
Yəni aşağılardan qalxıb. Və o, çox zəngin bir insan məqamına çatdı. Onu da xatırlatmaq lazımdır ki, 2005-ci il noyabrın 18-də hazırda Rusiyanı çox fəal şəkildə pisləyən və Ukraynaya kömək edən milyarder Riçard Bransona məxsus adada Oleq Tinkov gələcək bank üçün layihə təqdim etmişdi. Bundan əlavə, “Boston Consulting Group” Tinkovun göstərişi ilə bank konsepsiyası üzərində işlədi və Rusiya bazarında yalnız onlayn xidmət göstərən bank ideyasını tanıdı. Üstəlik, 2007-ci ilin yayında banka “VISA International”ın Rusiyadakı keçmiş rəhbəri Oliver Hyuz rəhbərlik etməyə başladı.
Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Tinkov öz biznesini Qərb texnologiyaları və nümunələri üzərində qurub. Qarşımızda Qərblə əlaqələr olmadan indisini və gələcəyini təsəvvür edə bilməyən birisi durur. Ancaq Rusiya ilə Ukrayna arasında müharibə başlayandan sonra onun üçün hər şey çökdü. Baxmayaraq ki, “həyəcan təbili” daha əvvəl çalındı. 2018-ci ilin yanvarında o, ABŞ Maliyyə Nazirliyinin “Kreml hesabatı”nda Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə yaxın olan 210 məmur, siyasətçi və iş adamının siyahısına daxil edilib.
ABŞ Maliyyə Nazirliyinin qeyd etdiyi kimi, bu siyahı sanksiya siyahısı deyil və onun müttəhimlərinə qarşı avtomatik olaraq heç bir məhdudiyyət qoyulmur. Lakin fevralın 24-dən o, Böyük Britaniyanın sanksiyalar siyahısındadır. Artıq martın 1-də Oleq Tinkov dollar milyarderi olmağı dayandırdı. Martın 1-i axşama olan məlumata görə, onun sərvəti 820 milyon dollar qiymətləndirilir - bu, “Forbes”in əvvəlki reytinqindən (4,7 milyard dollar) 5,5 dəfə azdır.
Tinkovun Rusiyanın Ukraynaya qarşı başlatdığı müharibəni pisləyən bəyanatını yenidən eşitməyimizin bir sıra səbəbləri bunlardır. O, dərhal hər şeyi başa düşdü - o cümlədən Putinin göstərişi ilə baş verənlərin özləri və Rusiya üçün nəticələrinin miqyasını. Buna görə də 2022-ci il fevralın 28-də Tinkov Rusiyanın Ukraynaya təcavüzünə qarşı çıxış edərək, ölkədə günahsız insanların ölümünü ağlasığmaz və qəbuledilməz adlandırdı.
İndi də danışdı. Amma onun hazırkı bəyanatında primitiv yalan və manipulyasiya elementləri də var. Martın 30-da Ümumrusiya İctimai Rəyin Öyrənilməsi Mərkəzinin saytında yerləşdirilən məlumata görə, Rusiya əhalisi arasında Ukraynada “xüsusi hərbi əməliyyata” dəstək başlanılan vaxtdan bəri 11% artıb: “Rusiyanın Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyat keçirməsi qərarını Rusiya vətəndaşlarının 76%-i daha çox dəstəkləyir. Monitorinq başlayandan bəri dəstək 11 faiz bəndi artıb. Əksinə, 15% əməliyyatı dəstəkləmir (25 fevraldan 10 faiz bəndi az). Digər 9% cavab verməkdə çətinlik çəkir”.
Deməli, Tinkovun “Rusların 90%-i bu müharibənin əleyhinədir” ifadəsi primitiv yalandır. Məqsəd Rusiyanı bir dövlət kimi ağartmağa çalışmaq, rus hərbçilərinin indi törətdiyi bütün cinayətləri rusların böyük əksəriyyətinin tətbiqi kimi deyil, müəyyən bir qrup insanların əməlləri kimi təqdim etməyə çalışmaqdır. Tinkov rusların mentalitetini bilir, beyin yuyan maşının necə işlədiyindən xəbərdardır. Amma yalan danışır. Özü də şüurlu olaraq.
Lakin onun təklifi daha dəhşətlidir. Tinkov “kollektiv Qərbi” daha rasional olmağa və müharibəni bitirmək və Putinin simasını xilas etmək üçün fürsət tapmağa çağırıb. Yəni, Tinkov Ukraynada müharibəyə başlamayan Qərbə təklif edir ki, bu müharibəyə, Buçadakı soyqırımına, Mariupolun dağıdılmasına, Kiyevin, Xarkovun bombalanmasına və Ukraynanın bir çox digər şəhərlərində çox sayda mülki ukraynalının öldürülməsinə görə şəxsən cavabdeh olan Putinə simasını xilas etmək üçün hansısa düstur tapsınlar.
Sadəcə olaraq, Tinkov Putini ikinci Miloşeviç elan etməməyi xahiş edir. “Onu Haaqa Beynəlxalq Məhkəməsinə necə çatdırmaq barədə düşünməyin, tamamilə açıq hökm çıxararaq mühakimə etməyin” demək istəyir. Bu, onu deməyə əsas verir ki, Tinkovun Ukraynadakı müharibəyə etirazlarının hamısı Rusiyanın ali rəhbərliyi ilə razılaşdırılıb. Beləliklə, Tinkov Rusiyada kapitalı xilas etməyə çalışır, eyni zamanda Qərb üçün “sülh göyərçini” rolunu oynamağa cəhd edir.
Bu mənada “Tinkovun şücaəti” yeni addım deyil. Bu yaxınlarda “Rusiya Dəmir Yolları” holdinqinin keçmiş rəhbəri və Putinin dostu Vladimir Yakuninin oğlu Andrey Yakunin İtaliyanın “La7” kanalına müsahibəsində Ukraynadakı müharibənin əleyhinə olduğunu bildirib. “Bir çox ruslar Ukraynaya hərbi müdaxiləyə qəti şəkildə qarşıdırlar və mən də onlardan biriyəm”, - deyən Yakunin heç vaxt Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə və onun partiyasına səs vermədiyini deyib.
Göründüyü kimi, o da “müharibənin əleyhinə olan bir çox rus” tezisindən istifadə edir. Manipulyasiya və yalan cəhdi, hər iki halda, acınacaqlı və axmaqdır. Ancaq bu sözlər belə bir alçaq rol oynamağa hazır olanların insani keyfiyyətləri haqqında gözəl bir təsəvvür yaradır.