Petro Çernik: “Xarkov əməliyyatından sonra cəmiyyətdə yaranmış eyforiyadan dərhal imtina etməliyik. İstirahət etmək üçün vaxtımız yoxdur”
Rusiyanın Ukraynaya qarşı müharibəsi yeni mərhələyə qədəm qoydu. Prezident Vladimir Putinin Rusiyada səfərbərlik elan etməsi “xüsusi hərbi əməliyyat” adı altında başlatdığı müharibənin rəsmiləşməsi sayılır. Ekspertlər bildirirlər ki, səfərbərlik “qismən” adlandırılsa da, əslində əli silah tutan hər kəs ordu sıralarına çağırılır.
Ukraynalı hərbi ekspert, polkovnik Petro Çernik UNİAN-a müsahibəsində Rusiya Federasiyasının Ukrayna ilə müharibəyə bir milyon vətəndaşını səfərbər edə biləcəyi ehtimalını, ukraynalıların buna necə hazırlaşmalı olduğunu, eləcə də döyüşlərin nə vaxt yeni mərhələyə keçəcəyini və nəyin baş verəcəyini şətrh edib. AYNA müsahibəni istinadla təqdim edir:
- Artıq bir neçə gündür ki, Rusiyada “qismən səfərbərlik” elan edilməsindən panikaya düşən ruslar arasında çaxnaşma yaşanır. Rusiya müharibəni uduzacağını belə etiraf edir?
- Bəli, Rusiya Ukraynada dağıdıcı strateji məğlubiyyətə uğrayır. Səfərbərlik Xarkov əməliyyatını uduzduqdan dərhal sonra elan edildi. Və onlar üçün bu, fəlakətdir.
Maraqlıdır ki, Rusiya son 110 ildə yalnız üçüncü dəfə ölkədə səfərbərlik elan edib. Birinci səfərbərlik 1914-cü ildə Birinci Dünya müharibəsi ərəfəsində, ikinci səfərbərlik 1941-ci ildə İkinci Dünya müharibəsi zamanı, indi isə üçüncü dəfədir. Rusiya Federasiyası Ukrayna ilə ciddi qarşıdurmaya hazırlaşır. Onlar anladılar ki, uduzmuş vəziyyətdədirlər və indi özlərini xilas etmək istəyirlər.
İndi onlar ciddi psixoloji travma alıblar, çünki “dünyanın ikinci ordusu” onların nöqteyi-nəzərindən “iyirmi ikinci” Ukrayna ordusuna məğlub olub. Putin bunu qəbul edə bilmir, ona görə də səfərbərlik elan edilib. O, təslim olmaq fikrində deyil.
- Yəni, Kreml başlatdığı müharibədə çox böyük itkilər verdiyini anladımı?
- Ruslar hazırda 55 mindən çox hərbçi itirib. Buraya yaralılar daxil deyil. Və bu, yalnız təsdiqlənə və hesablana bilən rəqəmdir. Hesab edirəm ki, hələ sayılmayan 10 minə yaxın itkini da əlavə etmək olar. Onlar İkinci Dünya müharibəsindən sonra belə itkilər verməyiblər. Və bu itkiləri zaman parametrləri ilə müqayisə etsəniz, rusların vəziyyətinin çətin olduğunu anlamaq olar.
Birincisi, onların təkcə sıravilər arasında deyil, həm də zabitlər arasında böyük itkiləri var. Onların "döyüş meydanını anlamaq" deyilən böyük problemi var. Rusiya Federasiyasının bu qədər çox zabiti və hətta generalı niyə ölür? Onların intellektləri zəifdir, mövcud vəziyyəti anlamaq üçün kifayət qədər texniki imkanları yoxdur. Bu səbəbdən yüksək səviyyəli zabitlər nə baş verdiyini öyrənmək üçün cəbhə xəttinə getməyə məcbur olurlar və orada ölürlər. Qoy onlar ölməyə davam etsinlər!
İkincisi, Rusiya ordusu çox mərkəzləşdirilmiş sistemə malikdir. Şirkət və ya batalyon səviyyəsindəki kiçik komandirlər qərar qəbul etməkdən qorxurlar. Nəticədə Rusiya Federasiyasının hərbi maşını fəlakətli məğlubiyyətə uğrayır.
- Rusiya KİV-ləri yazır ki, Putinin fərmanında 300 min yox, 1 milyon rusun səfərbər olunması nəzərdə tutulur. Bu rəqəmləri necə qiymətləndirirsiniz? Onlar həqiqətən nə qədər şəxsi səfərbər edə biləcəklər?
- Əslində onların səfərbərliklə bağlı problemləri olacaq. Məsələn, bu il ruslar “yaz layihəsi”ni yerinə yetirə bilmədilər. 130.000 adam toplamaq niyyətində idilər, lakin 90.000 nəfəri çətinliklə səfərbər edə bildilər. Yəni ən azı dörddə biri alınmadı. Əminəm ki, hazırda elan edilən səfərbərliklə bağlı vəziyyət də eyni olacaq. Elan edilən 300 min rəqəminin ən azı 150 mininin səfərbər olacağına şübhələr var. Güman edirəm ki, onlar uzağı 100 minə qədər insanı səfərbər edə biləcəklər. Bu, genişmiqyaslı işğalın əvvəlində Rusiya Federasiyasının malik olduğu kontingentin təxminən yarısıdır.
Lakin Rusiya ordusunun bu cür çoxaldılması bizim üçün çox xoşagəlməz xəbərdir. 100 min iki tam hüquqlu ordu korpusudur: səkkiz diviziya və ya 20 briqada deməkdir. Yəni kifayət qədər çoxdur.
- Amma reallıqda Rusiyanın Ukraynada nə qədər insanı qırğına atmasının fərqi yoxdur. Torpağımıza gələn hər kəsi öldürməyəcəyik?
- Mən ordumuzun komandanı Valeri Zalujnının dediyi sözlərlə tam razıyam ki, onların nə qədəri bura gəlsə də, Ukrayna Silahlı Qüvvələri onları məhv edəcək. Amma son 7 ayda düşmənə qalib gəlməyimizin nəyə başa gəldiyinə nəzər salsanız, başa düşməlisiniz ki, bizim üçün də asan olmayacaq.
- Bu səfərbərlik müharibədə ruslara kömək edəcəkmi?
- Strateji baxımdan, yox. Çünki bunlarda heç bir əsas qüvvə yoxdur. Xüsusilə, ordularında texnoloji zəiflik var. Əslində onların ən yaxşı qüvvələri Ukraynada artıq məhv edilib. Buna görə də döyüşə atmağa keyfiyyətli qüvvələri yoxdur. Amma bu, hərbçilərimiz üçün yenə də çox iş deməkdir. Axı döyüşən tank və ya silah deyil, əsgərdir. Ona görə də bizi çətin müharibənin gözlədiyi çox ciddi qəbul edilməlidir. Bu, yüngül qəbul edilməməlidir.
- Minlərlə səfərbər edilmiş rusların ölümü bahasına Ukraynaya hücum edəcəyini bilə-bilə, əsgərlərimizin həyatını mümkün qədər xilas etmək üçün nə edə bilərik?
- Necə hazırlamaq olar? Birincisi, Xarkov əməliyyatından sonra cəmiyyətdə yaranmış eyforiyadan dərhal imtina etməliyik. İstirahət etmək üçün vaxtımız yoxdur. Əksinə, bütün gücünüzü sərf etməliyik: düşmənin gələcəyi əraziləri bacardığımız qədər minalamaq, zərbə endirmək, artilleriya raket potensialı yaratmaq və hər gün düşməni amansızcasına məhv etmək.
Hər gün daha çox Qərbdən Ukraynaya ağır silahlar şəklində yardımlar gəlir. ABŞ-da yeni maliyyə ilinin başlanmasını gözləyirik. ABŞ Konqresinin ukraynalı pilotların hazırlanması üçün ayırdığı 100 milyon dollar reallaşdırılacaq. Şübhə etmirəm ki, payızın sonunda və ya qışın əvvəlində çox keyfiyyətli və güclü aviasiyamız olacaq. Yəni kəmiyyətlə keyfiyyətlə mübarizə aparacağıq.
İkincisi, qışın gəldiyini xatırlamalısınız. Çoxlu sayda evlərə ehtiyacı aradan qaldırmalıyıq ki, hərbçilərimiz isinsinlər. Və ümumiyyətlə, Ukrayna əsgərinin tam təmin olunması üçün mümkün olan hər şeyi etmək vacibdir.
Amma hərbi komponenti Baş Qərargahdakı peşəkarlarımıza həvalə etmək lazımdır. Yenə də düşmən bizim necə hərəkət edəcəyimizi dəqiq bilməməlidir.
- Sizcə, Rusiya Federasiyasının yeni çağırışçılarının cəbhəyə göndərilməsi nə qədər vaxt aparacaq?
- Məncə, ilk səfərbər edilmiş rusların cəbhəyə çıxması üçün təxminən bir ay vaxt lazımdır. Yəni ən yaxın tarix 14 oktyabrdır. Amma nəzərə almağa dəyər ki, biz əsgərimizə qayğı göstəririk. Hər birimizin zirehimiz və dəbilqəmiz var, əsgərlərimizi ən müasir cihazlarla təchiz etməyə çalışırıq: dronlar, termal görüntülər, günəş batareyaları və sair. Ruslar belə düşünmürlər. Sadəcə bir döyüşçümüzü məhv etmək üçün nə vaxtsa yüz əsgər qurban verəcəklər.
Yəni, əsgər yetişdirəcəklərini düşünərək, onlarda sivil yanaşmalar tapmağa çalışırıq, yox. Birinci dalğada göndəriləcək adamlar yəqin ki, eşelonlarla sərhədə aparılacaq, piyada sütunlarında düzüləcək və döyüşə göndəriləcək. Məncə, tam olaraq belə olacaq.
- Bizə hansı istiqamətlərdən təhlükə var?
- İstənilən istiqamətdə, o cümlədən sərhədin şimal hissəsinə hücum etməyə cəhd edə bilərlər. Onlar Kiyev vilayətində və Sumı vilayətində, hətta Belarus ərazisindən də yenidən zərbə endirməyə cəhd edə bilərlər. Amma mənim fikrimcə, müdafiəmizi yarmaq üçün onların keyfiyyətli qüvvələri yoxdur.
Ruslardan yeni taktika və ya hərəkətlərin məntiqinin korreksiyasını gözləmək çətindir. Hazırda demək olar ki, bütün cəbhə xəttində mövqe döyüşləri gedir. Düşmən müdafiəyə keçib.
Çox güman ki, səfərbərlik zamanı toplanan bütün qüvvələr Kreml tərəfindən əks-hücumumuzun qarşısını almaq üçün istifadə olunacaq. Əsas odur ki, əminliklə deyə bilərəm: biz müharibədə strateji təşəbbüsü ələ keçirdik. Amma bunu strateji dönüş nöqtəsi ilə qarışdırmaq olmaz.
- Dönüş nöqtəsi hələ baş verməyib?
- Strateji dönüş nöqtəsi hücumun sürətinin o qədər sürətli olmasıdır ki, bütün əraziləri azad etmək üçün nə qədər vaxt lazım olduğunu hesablamaq mümkün olsun. Biz hələ dönüş nöqtəsinə çatmamışıq. Bəli, biz parlaq, fenomenal döyüşdə qalib gəldik. Amma müharibədə qələbə hələ çox uzaqdadır.
Cəmi bir neçə həftədən sonra yağışlar başlayacaq, havalar soyuyacaq və fikrimcə, müharibənin bu mərhələsi səngiyəcək. Belə havada döyüşmək inanılmaz dərəcədə çətindir.
- Hava faktorunun cəbhədəki vəziyyətə tam olaraq necə təsir etdiyini izah edin...
- Əvvəlcə yağışlar torpağı hopduracaq. Döyüş texnikası ağırdır: bir tankın çəkisi 40 tona qədər, ağır artilleriya qurğusu "Msta-S" - 42 ton, piyada döyüş maşını - 12 tona qədərdir. Torpaq nəm və özlü olacağı üçün bu ağır texnika hərəkət edə bilməyəcək. O, yalnız yollarda hərəkət edə biləcək, bu da onu bizim üçün çox əlverişli hədəfə çevirəcək. Müharibənin başlanğıcını xatırlayın: ruslar yalnız avtomobil yolu ilə hərəkət etdilər, bu da onların "polad çadırlarını" effektiv şəkildə əzməyə kömək etdi.
Ona görə də çox güman ki, yağışların başlaması ilə hər şey artilleriya əks-batareya duellərinə çevriləcək. Bu duelləri soyuq mövsümdə əsas yarış olacaq. Artilleriya keyfiyyətinə görə isə biz böyüklük sırasına görə onlardan öndəyik.
İkincisi, əsgər üçün vəsait tükənməyə başlayacaq. Ac, şaxtalı rus əsgərləri döyüşə getməkdən imtina etməyə başlayacaqlar. Məncə, bu fenomen kütləvi xarakter ala bilər. Biz də buna ümid edirik. Strateji nəticədə qalib gələcəyimizə şübhə yoxdur.