Sənin adın nə olsun...?
Yağış yağırdı. Külək taxta pəncərələri yellədərək evə səs salırdı. Dəliklərdən içəri sıçrayan yağış damcıları məhəccəri isladırdı...
... Gözümü açdım. Hər yer qaranlıq idi. Bir az da dumanlı. Ətrafdan ciyiltili səslər gəlirdi. Yad qoxular burnuma dolmağa başladı. Aşağı-yuxarı titrəşən xırda bığlarımla onları tutmağa çalışırdım. Yavaş-yavaş səslər azalmağa başladı. Az sonra ancaq mənim qırıq-qırıq çıxan ciyiltim qalmışdı. Böyük və kobud bir əl məndən yapışaraq yerimdən qaldırdı:
- Qızdı! Xoş gəldin, balaca...
Qarnımı sığallayan ovxalayan ovucun daşlaşmış dərisini hiss edirdim. İlıq əllərin sığalından xumarlanırdım. Başımı düz anamın sinəsinin üstünə qoydu. Məni qoxulamağa başlayan anamla burunlarımız toqquşdu. Üzümü, gözümü, hər yerimi durmadan yalayırdı. Burnuma şirin süd qoxusu gəldi. Başımı sağa-sola yelləyərək onun hardan gəldiyini axtarmağa başladım. Az sonra mənim ciyiltim də kəsildi. İki qardaşımın arasında sakitcə südü içimə ötürürdüm...
***
... Hava sakit idi. Neçə gün aramsız yağan yağışlardan sonra nəhayət gün çıxmışdı. Nəm otların üzərində uzanıb mürgüləyirdim. Qardaşlarım ora-bura qaçır, oyun oynayırdılar. Bir-birinin quyruğundan yapışıb dartırdılar. Arada məni də səsləyir, bəzən yanıma qaçıb üstümə yıxılırdılar. Mən isə şirin yuxumu bölmək istəmir, yerimdən durmağa tənbəllik edirdim. Arada ayılıb gərnəşir, sonra təzədən yuxuya gedirdim.
Anidən üzümə sıçrayan palçıqdan dik atılıb oyandım. Gözümün içinə düşən qum dənəciyi bəbəyimi yandırmağa başladı. Tez yerimdən sıçradım. Gözlərimi qabaq pəncələrimlə ovxaladım. Qardaşlarım gülürdülər. Gözümə düşmüş qum dənəciyindən canımı qurtaran kimi onların üstünə cumdum. Palçığın içində yuvarlanmağa başladıq. Az sonra bizə yaxınlaşan anam quyruğumdan dartıb məni özünə çəkdi. Palçığa batmış ağ tüklərimi təmizləməyə başladı. Nə qədər çırpınsam da, dilindən azad ola bilmirdim. Dayanmadan hər yerimi yalayaraq məni buraxmaq istəmirdi. Nəhayət, taleyimə boyun əyib sakitcə uzandım. Beş dəqiqə sonra artıq tər-təmiz idim...
Yaşadığım evin iri dəmir darvazası var idi. Darvazanın hər iki tərəfindən, aşağıdan-yuxarıya doğru sarmaşıqlar uzanırdı. Yamyaşıl yarpaqları darvazanı bəzəyirdi. Onlarla oynamağı çox sevirdim. Sarmaşığı dartışdırır, hərdən hansısa yarpağını qoparırdım. Bəzən onun arasında ilişib qalır, bədənimi qıdıqlayan sarmaşıqlara hirslənirdim.
- İşıq, yanıma gəl!
“O”nun səsini eşitdim. Səndələyə-səndələyə məni səsləyənə tərəf qaçdım. Böyük və kobud əl başımı sığalladı. Qabaq pəncələrimi “O”nun dizinə söykəyib quyruğumu buladım. İnsan adlanan ikiayaqlılar arasında ən çox onu sevirdim. Əslində çox insan görməmişdim, ancaq məhz “O”nun yanında özümü “evimdəki kimi” hiss edirdim. Sevgi? Sinəsində daima bir parıltı var idi. Nə olduğunu bilmirdim. Bəzən daha yaxına gedib aydın görməyə çalışsam da, alınmırdı. Məni qucağına aldığı zaman qoxulasam da, heç bir iy hiss etmirdim. Sanki səmanın ortasında parıldayan günəş balacalanıb onun sinəsinə qonmuşdu. Ancaq balacalanmış bu günəş qaranlıq düşdüyündə belə itmirdi. Səmadan itdiyi kimi...
Bu çox sevdiyim insanın adı Tofiq idi. Hər kəs onu belə çağırırdı. Tez-tez evimizin darvazası aralanır, tanış olmayan insanlar girib “Ay Tofiq” deyə onu səsləyirdilər. Çox arıq və uzun olduğuna görə gəzdiyi zaman beli donqarlanardı. Gündən yanmış qızılı dərisi qırış-qırış idi. Ağ saçları təpədən tökülmüş, dazı ortaya çıxmışdı. Tez-tez əli ilə başının tük olmayan hissələrini, yaxud uzun, səliqəsiz saqqalını sığallayırdı. Evdə az olurdu. Səhər tezdən evdən çıxıb hava qaralana yaxın gələrdi. O gələnə qədər darvazanın ağzında oturub onu gözləyərdim. Bu darvazadan o tərəfdə necə bir dünya olduğunu bilmirdim.
Ümumiyyətlə, orada dünya var idimi? Mənim dünyam yalnız içəridə idi. Darvaza açılmamış onun qoxusunu hiss edər, qabağına qaçardım. Pəncələrimlə onun tozlu ayaqqabılarının üstünə çıxar, əllərinin qabarmış dərisini yalayardım. Bəzən isə heç hara getməzdi. Bütün günü evin arxasında, bağda olardı. Əkdiyi ağacları sulayar, otları biçərdi. Yaşının çox olmasına baxmayaraq qıvraqlığını itirməmişdi. Bir göz qırpımında nəsə tikər, nəsə sökər, haranısa düzəldərdi. Belə günləri daha çox sevərdim. Onun yanından ayrılmaz, arxasınca gəzərdim. Hərdən ayağına dolaşıb onu büdrədərdim. “Ayağımın altında qalacaqsan!”, - deyib mənə hirslənərdi. Sonra gülümsəyib yenə başımı sığallayardı.
Hiss edirdim ki, məni qardaşlarımdan daha çox sevir. Ən çox mənimlə oynayar, ən çox məni səsləyərdi. Adımı İşıq qoymuşdu. Deyirdi ki, mən digərlərindən fərqliyəm. Qalın ağ tüklərim par-par yanır. Hərdən mənə “O qədər ağsan ki, elə bilirəm, əllərimi sənə toxundursam, çirklənəcəksən” deyərdi. Ən çox işlətdiyi cümlə isə “Bəlkə səni yanımda saxlayım?” idi...
Onunla özümü təhlükəsizlikdə hiss edirdim. Özümü ona, onun evinə, onun həyətinə, onun darvazasına aid hiss edirdim. Dünyam bizdən ibarət idi... “O” və mən...
***
- Hazırsan, İşıq? Bu gün sənin üçün böyük gündür.
Həyəcanlı idim. Tofiq məni və qardaşlarımı harasa aparmağa hazırlaşırdı. Neçə gün idi ki, mənimlə oynayanda bu sözləri deyirdi: “Hazırsan?” Nəyə hazır olmalı olduğumu bilmirdim. “O” evin arxasında, zirzəmidə eşələnirdi. Oradan iri bir taxta qutu çıxarıb tozunu çırpdı. Bir yerdə evin önünə qayıtdıq. Qutunu yerə qoyub ona diqqətlə baxdı. Əyilib əli ilə içini yoxladı. “Möhkəmdi”, - deyib ayağa qalxdı. Qardaşlarımla birgə onun ətrafında var-gəl edirdik. Onları bir-bir qucağına alıb həmin qutunun içərisinə qoydu. Sonra mən tərəfə əyilib əllərini uzatdı. Onun ovuclarını yalamağa başladım. Qulaqlarımın arxasını sığalladı. Məni də qucağına alıb qutuya qoydu və ağzını dəsmalla qapadı. Qutunun deşiklərindən ətrafa baxmağa başladım.
Dəmir darvaza açıldı. Evimizdən çıxıb bir az aralıda dayanan maşına doğru getdik. İlk dəfə idi ki, darvazadan o biri tərəfdəki dünyaya düşdüm. Həyəcandan qutunun içində özümə yer tapa bilmirdim. Quyruğumu dayanmadan bulayırdım. Qutunu daşımağa gücü çatmayan Tofiq dayanıb nəfəsini dərdi. Qonşuluqda yaşayan Rəhim onun qabağına qaçıb qutunu əlindən aldı. Bizi maşının arxa oturacağına yerləşdirdilər. Arxa pəncələrimin üstünə qalxıb pəncərədən arxaya - evə boylandım. Darvaza bağlandı. İçimi qəribə duyğular bürüdü...
Burnumu qutudan çıxarıb ətrafı iyləməyə başladım. Hər yer yad qoxurdu. Başımı ehmalca qaldırıb ətrafa boylandım. Hələ də tanış qoxu gəlmirdi. Qutunun içi dar olduğu üçün qardaşlarımla ora sığmırdıq. Bir-birimizi əzir, itələyir, hərdən dalaşırdıq. Qutudan hoppanıb çıxmaq istədim, lakin harda olduğumu bilmədim. Qorxu hiss etdiyim üçün zingildəməyə başladım. Səsim hər yeri bürüdü...
... Nəhayət, bir xeyli müddət sonra burnuma tanış qoxu gəldi. Bərkdən hürdüm. Kobud, tanış əllər yanaqlarımdan yapışdı. Tofiq məni qucağına alıb burnumdan öpdü:
- Bəlkə, heç olmasa İşığı saxlayaq?
- Yox!
Arxadan Nəzakətin səsi gəldi. O da bizimlə bir yerdə sarmaşıqlı darvazanın içərisində yaşayırdı. Nəzakət balacaboy, dolu qadın idi. Zil qara saçlarını həmişə arxadan, kəlağayı ilə bağlayardı. Darvazadan demək olar ki, çıxmırdı. Həyətdə də az-az görünərdi. Bizi sevməzdi. Onun ətrafında dolaşanda əlini yaxud ayağını tərpədərək: “get o tərəfə”, - deyərdi. Ancaq zaman-zaman su qabımızı dəyişər, bəzən yemək də verərdi. Tez-tez bizə acıqlanar, bizi danlayardı. Ondan çəkinərdik. Tofiqdən fərqli olaraq onun sinəsində heç zaman parıltı görməmişdim...
- Ay Tofiq, bizim ikinci iti saxlamağa nə yerimiz var, nə imkanımız. Hər dəfə təzə küçüklər doğulanda belə edirsən də. Birinə bağlanırsan, vermək istəmirsən... Ona bizdən də yaxşı baxacaqlar, sən narahat olma...
Tofiqin qucağında sakitcə dayanmışdım. Başımı sinəsinə söykəyib gözlərimi yummuşdum. Hərdən başımı qaldırıb onun çənəsini yalayırdım. Yorulmuşdum. Evə getməyimizi gözləyirdim. Məni özünə sıxdı. Burnumdan öpdü:
- Sənin üçün darıxacam, mənim İşığım...
Söhbətin nədən getdiyini anlamırdım. Ancaq hiss edirdim ki, ayrılıq vaxtı yaxınlaşır. Deyəsən onu bir daha görməyəcəkdim. Mən axı ondan ayrılmaq istəmirdim. O, mənim evim idi. Mən onunla xoşbəxt idim... Məni geri - qutuya qoydu və aralandı. Başımı qutudan çıxarıb onun arxasınca baxdım...
***
- Təzə evinə xoş gəlmisən!
Saçı səliqə ilə yana daranmış, sarışın bir kişi başımın üstündə dayanmışdı. Sağ əli ilə bığını burur və gülümsəyirdi. Harda olduğumu bilmirdim. Ancaq əvvəl heç olmadığım bir yerdə idim. Evimdən fərqli olaraq buranın içi və həyəti çox geniş idi. Hər yer işıqlı və təmiz... Sarışın kişi məni qutudan çıxarıb yerə qoydu. Bir xeyli dayanıb ətrafı süzdüm, evdə gəzişməyə başladım. Qapının ağzında, bir sırada düzülmüş ayaqqabıları iylədim. Par-par yanan ayaqqabılardan xoş ətir gəlirdi. “O”nun üstü tozlu ayaqqıblarını axtarırdım. Lakin tapa bilmədim. Boynuma bağlanmış qırmızı bant məni sıxırdı. Arxa pəncəmlə onu çıxarmağa çalışırdım, ancaq alınmırdı. Gendən qışqırıq səsi gəldi. Fikrimi boynumdakı lentdən yayındırdı:
- Qoymayın gəzsin! İndi hər yeri batıracaq!
Bir qadın məni əli ilə göstərib deyinirdi. Qorxub gözümə sataşan ilk stulun altında gizləndim. Qadını sakitləşdirən kişi təzədən məni yanına səsləməyə başladı. Başımı bulaya-bulaya ona tərəf getdim. Əlini sinəsində çarpazlayan hündür qadın mənə hirslə baxırdı. Geyindiyi düz, uzun ətək onun arıqlığını daha da büruzə verirdi. Başdan ayağa məni süzdükdən sonra dodağını büzdü. Çiyninə tökülən şabalıdı, dalğalı saçları ilə oynayan qadın onları arxaya atıb bizdən uzaqlaşdı. Kişi bığını oynada-oynada mənə baxdı. Yenə gülümsəyib məni yerdən qaldırdı:
- Hə... Qızımla tanış olmaq zamanı gəldi.
İri pilləkənlərlə yuxarı qalxdıq. İlk dəfə idi evin üstündə ev görürdüm. Pilləkənləri qalxan kimi ikinci otağın qapısını astaca araladı. İçəri daxil olduq, səssizlik idi. Çəhrayı divarlı, ensiz otaqdan süd qoxusu gəlirdi. Günəşin şüaları pəncərədən düz çarpayının üstünə düşürdü. Yorğanı başına çəkdiyi və altında gizləndiyi üçün yatağın içində kimin olduğunu görmürdüm. Kişi məni çarpayının üstünə buraxdı. Ətrafı qoxlamağa başladım. Südün iyini alıb o tərəfə doğru getdim. Onun üzünü görmürdüm. Sadəcə nəfəsini duyurdum. Quyruğumu buladım.
Yorğan aralandı. Yarıyuxulu balaca qızın başı göründü. Əsnəyə-əsnəyə, xeyli gözünü ovxaladıqdan sonra mən tərəfə baxdı. Diksindi. Mən də diksinib arxa-arxaya getdim. İri, boz gözlərini mənə zilləmişdi. Uzun kirpikləri nazik qaşlarına çatırdı. Təəccübdən iri dodaqları aralanmış, ağzı açıq qalmışdı. Günəş şüaları onun sarı, pırpız saçları arasından ətrafa yayılırdı. Quyruğumu həyəcandan bulamağa başladım. Ona doğru yaxınlaşdım. Şirin qoxusu burnuma dolmuşdu. Onu bir xeyli iylədikdən sonra çənəsindən yaladım.
Anidən qışqırıb məni qucaqladı. İki əli ilə boğazımdan bərk-bərk yapışıb sağa-sola yelləyirdi. Az sonra boğulduğumu hiss edərək onun əlləri arasından zorla sivişib çıxdım. Üzünü tutub bərkdən gülürdü. Sonra kişiyə tərəf qaçıb onun üstünə atıldı. Doluxsunmuşdu. Kişi onu öpüb sakitləşdirməyə çalışırdı. Yatağın üstündə oturub onları izləyirdim. Hələ də nə baş verdiyini, bu insanların kim olduğunu anlamırdım. Burada mənə tanış gələn yeganə şey balaca qızın sinəsində yanıb-sönən parıltı idi...
Balaca qız kişidən ayrılıb yenə mən tərəfə qaçdı. Çarpayıya tullanıb yanımda uzandı. Tüklərimi sığallayaraq: “Sən nə gözəlsən”, - deyirdi. Qapı aralandı. Bayaq, aşağıda qarşılaşdığım qadın içəri daxil olub yenə deyinməyə başladı:
- Yatağa yox! Olmaz! Bir bu itimiz çatmırdı da...
Kişi yenə hirsli qadını sakitləşdirməyə çalışdı.
- Əgər bir də onu yatağın üstündə görsəm, geri qaytaracağıq!
Qapı çırpılaraq bağlandı...
***
Bu sarışın, balaca qız yanımdan ayrılmırdı. Bir yerdə keçirdiyimiz ilk gün idi. Onu sevməyə başlamışdım. Mənimlə bir yerdə ora-bura qaçır, evin hər küncü ilə tanış edirdi. Hey əzizləyir, yeməli nələrsə verirdi. Bəzən məni qucağına almağa çalışırdı, lakin gücü catmadığından qaldıra bilmirdi.
Balaca qızla yaxşı zaman keçirsəm də, hələ də gözüm Tofiqi axtarırdı. Hələ də hər yeri iyləyir, ona aid bir ipucu axtarırdım. Artıq axşam düşürdü. Hava qaralmağa başlamışdı. Çəhrayı otaqda, çarpayının üzərinə dırmaşıb pəncərədən baxırdım. Ətrafdakı evlərin işıqları bir-bir yanmağa başlayırdı. Darvazanın necə açılıb-örtüldüyünü eşitdim. Sonra isə ev qapısının. Aşağı mərtəbədən səslər gəlməyə başladı. “O”nun işdən evə qayıtdığı saatlar idi. Həyəcanlandım. Marağıma aldanıb səs gələn tərəfə qaçdım. Balaca qız da mənim arxamca gəldi:
- Getmə, getmə, bura gəl...
Astaca pilləkənlərdən enməyə başladım. Sonuna çatmış yan otaqdan gülə-gülə üstümə gələn on iki-on üç yaşlarında oğlanı gördüm. Sarı, buruq saçları sağa-sola yellənir, boz gözləri par-par yanırdı. Ağappaq dərisi yanaqlarındakı və burnundakı çilləri büruzə verirdi. Qolları və ayaqları yara-xora içində idi. Bərkdən güldüyü zaman görünən dişlərinin bəziləri mırıq idi. Ürəyim iki dəfə tez döyünməyə başladı. Ondan qorxdum. Üzümü çevirib təzədən yuxarı qaçmağa başladım. Ancaq oğlan məndən daha sürətli idi. Bir-iki addımla artıq pilləkənin başında oturub ona çatmağımı gözləyirdi. Pilləkənlərin ortasında ayaq saxlayıb ona bir də baxdım. Əllərini bir-birinə sürtür, bic-bic gülürdü. Ondan ehtiyat etməli olduğumu sanki qulağıma pıçıldadılar. Üzümü çevirib təzədən aşağı enməyə başladım.
- Tutdum səni!
Bərk ağrı hiss etdim. Pəncələrim döşəmənin üstündə sürüşürdü. Qabağa gedə bilmirdim. Oğlan iki əli ilə quyruğumdan yapışmışdı. Nə qədər çırpınsam da, azad ola bilmirdim. Yüngülcə zingildəməyə başladım.
Bu zaman balaca qızın səsi eşidildi. Pilləkənin başında yerə əyilib bərkdən ağlayırdı. Gözündən gilə-gilə yaşlar axırdı. Onun səsinə gələn kişi ilə qadın bu səhnəni görüb vahiməyə düşdülər. Kişi irəli atılıb məni oğlanın əlindən xilas elədi. Tez masanın altına girib gizləndim. Tir-tir əsirdim.
- Sənə min dəfə tapşırmışam ki, belə işlər görmə! – deyə kişi oğlanı danlamağa başladı.
- Mən sadəcə oynamaq istəyirdim...
- Bacını ağlatma!
Balaca qız burnunu çəkə-çəkə pilləkənlərdən endi. Oğlana “vəhşi” deyib yanından keçdi. Gizləndiyim yerə tərəf yaxınlaşıb əyildi. Məni səslədi. Qorxa-qorxa oradan çıxdım. Qucaqlaşdıq. Oğlan gözünü süzdürə-süzdürə otağına çəkildi...
***
- Sənin adın nə olsun...
Qonaq otağında idik. Balaca qız mənimlə üzbəüz, yerdə uzanıb fikrə getmişdi. Nə isə onu qane etmirdi. Fikirləşirdi. Artıq evin bütün sakinləri ilə tanış olmuşdum. Hər birinin adını öyrənmişdim. “Ata”, “Ana”, “Oğlum” və “Qızım”...
- Tapdım! Pambıq. Sənin adın bu gündən Pambıq oldu.
Divanda oturub televizor seyr edən ata gülümsədi:
- Pambıq niyə?
- Çünki pambıq kimi ağ və yumşaq tükləri var – məni sığalladı.
- Gül kimi adı var. Niyə dəyişirsən? Həm də öyrəşib, cağıranda tanıyır.
- Yox! Mən özüm ad qoyacam. Ona da öyrəşəcək.
Bir az aralıda, masada əyləşib həvəssiz halda yazı yazan oğlan pişim-pişim gülməyə başladı:
- Adı elə it!
Balaca qız hirsli-hirsli ona baxdı. Ağzını açıb nəsə demək istəyirdi ki, mətbəxdən ananın səsi gəldi:
- Yatmaq vaxtınızdır! Qalxın otağa.
Oğlan əlindəki qələmi sevincək dəftərin üzərinə tullayıb masadan aralandı. Qız mızıldamağa başladı:
- Axı mənim yuxum gəlmir...
Əlindəki qəzeti səliqə ilə qatlayıb qırağa qoyan kişi gərnəşdi. Yerdən qalxmaq istəməyən balaca qıza əlini uzatdı.
- Ata, onda məni qucağında apar...
Kişi ayağa qalxıb onu qucağına aldı. Pilləkənə tərəf getdilər. Mən də onların arxasınca düşdüm. Mənim varlığım haqda unudan balaca qız atasının çiyinlərində artıq yuxuya gedirdi. Kişi dönüb ayağının altında hərlənən mənə baxıb fikrə getdi:
- Bəs sən harda yatacaqsan?
- Onun yeri məlumdur. Həyətdə. – Qadının səsi gəldi.
- Balacadı axı hələ. Qorxar.
- Heç nə olmaz. Qoy öyrəşsin.
Qadın qızı onun qucağından götürdü. “Gələndə işığı söndürməyi unutma”, - deyib yuxarı qalxdı. Kişi başını qaşıdı. Çöl qapısını açıb əli ilə həyəti göstərdi:
- Çıx...
Yerimdən tərpənmədim. Qaranlıq həyət çox vahiməli görünürdü. Kişi bir az daha yüksək səslə təkrar elədi:
- Ağıllı it ol. Çıx...
Hələ də yerimdən tərpənmirdim. Mənə yaxınlaşıb ayağı ilə itələmək istədi. Döşəməyə uzandım. “Nə tərs küçüksən” deyə donquldandı. Sonda məni əlinə alıb həyətə - düz qapının ağzına qoydu.
Evin qapısı üzümə bağlandı. Pəncələrimi bağlı qapıya söykədim. Onu açmağa çalışırdım. Dayanmadan qapını cızır, zingildəyirdim. Aça bilmədiyimi görüb bərkdən ulamağa başladım. Az sonra yuxarıdan - pəncərədən bir baş çıxıb “Sakit ol”, - deyə mənə acıqlandı. Qapının ağzında bir xeyli ümidlə gözləyəndən sonra açılmayacağını anladım. Evin bütün işıqları söndü...
Həyət qaranlıq idi. Bir az ətrafa boylandım. Arabir külək əsir, ağacların yarpaqlarını yellədirdi. Özümə gizlənmək üçün yer axtarırdım. Kolluqlardan çıxan böcəklərin səsi hərdən artır, hərdən azalırdı. Yenə tutunmaq üçün tanış qoxu axtarır, amma tapa bilmirdim. Sonda həyətin lap qurtaracağında divarın küncünə atılmış taxtaların arasında bir deşik tapıb ora girdim. Uzanıb gözlərimi yumdum. Taxtaların arasından gələn fısıltıları bəzən lap yaxından duyurdum. Quyruğumu ayaqlarıma bacardığım qədər qısıb gizlənmişdim. Arabir başımın üstündən uçan bayquşların səsindən dik atılırdım. İlk dəfə idi gecə tək qalırdım. Yenə anam, qardaşlarım, Tofiq üçün darıxdım. Yanımda heç kəs yox idi, evimə istəyirdim...
***
... Xeyli zaman keçmişdi... Bu evə gəldiyim gündən etibarən “O”nu heç görməmişdim. Artıq bu evdə nə qədər müddət yaşadığımı xatırlamırdım. Özümü dustaq kimi hiss etdiyim evin içinə demək olar ki, buraxılmırdım. Çox zaman həyətdə təkbaşıma olurdum. Balaca qız bəzən oynamaq üçün həyətə çıxırdı. Bir-iki saat bərabər vaxt keçirdikdən sonra qadın onu içəri aparırdı. Artıq heç kəs mənə İşıq demirdi. “Pambıq” deyə çağırırdılar. İlk zamanlar məni səsləyəndə hay verməsəm də, qısa zamanda yeni adıma öyrəşdim.
Kişi ilə oğlan çox zaman evdə olmurdular. Axşama yaxın bir yerdə qayıdırdılar. Ən çətin vaxtlar onda başlayırdı. Oğlan evdə olmadığı müddətdə özümü daha çox təhlükəsizlikdə hiss edirdim. O, evə gəldiyi zaman taxtalarımın arasına girirdim. İlk fürsətdə mənə sataşır, quyruğumu yaxud qulağımı dartırdı. Bəzən başımı zorla su qabının içinə salıb “İç!” deyə bağırırdı. Heç kəs yanımızda olmayanda boynuma asdıqları kəndirdən yapışıb göyə qaldırırdı. Ayağım yerdən kəsilirdi, nəfəs ala bilməyib çırpınırdım. Qəhqəhə çəkib gülürdü. Dörd-beş saniyədən sonra məni yerə buraxırdı. Bunu niyə etdiyini bilmirdim. Axı mən ona pis heç nə etmirdim?.. Onda çatmayan bir şeylər var idi. Nə olduğunu hələ ki tapmamışdım.
***
Həyətdə mürgüləyirdim. Qadın və kişi günortadan evdən çıxmışdılar. Evin qapısı həmişəki kimi bağlı idi. Uşaqların içəridən səsləri gəlirdi. Nə isə oynayırdılar. Balaca qızın ağlamaq səsi eşidildi. Başımı qaldırdım. Qulaqlarımı səs gələn tərəfə şəklədim.
Az sonra evin qapısı açıldı. Oğlan əlində gəlincik gülə-gülə həyətə atıldı. Arxasınca qapıdan çıxan qız göründü. Ağlaya-ağlaya qardaşının üstünə getdi. “Gəlinciyimi qaytar!”, - deyə qışqırırdı. Onun ağlamağına fikir verməyən oğlan ora-bura qaçır, balaca bacısını cırnadırdı. Yerimdən qalxıb onlara tərəf bir az getdim, baxmağa başladım. Kolların arasından məni görən oğlan dayandı. Bir anlıq fikrə getdi. Əlini çənəsinə söykədi. Sonra yenə əllərini bir-birinə sürtərək bic-bic güldü. Bu səhnə mənə tanış idi... Qıza tərəf dönüb gəlinciyi ona uzatdı:
- Ala, qaytarıram.
Təəccüblə qardaşına baxan balaca qız gözünün yaşını sildi. Hıcqıra-hıcqıra gəlinciyi alıb sinəsinə sıxdı. Oğlan hələ də pişim-pişim gülürdü:
- Gəl, iti içəri salaq.
- Evə? Ana hirslənəcək axı... – qız mızıldadı.
- Hardan biləcək? Demərik ona.
Balaca qız susub bir az fikrə getdi. Az sonra başını yellədərək gülümsədi. Evin qapısına tərəf qaçıb məni səslədi. Evə girmək fikri heç xoşuma gəlməmişdi. Arxa-arxaya getməyə başladım. Səsinə hay vermədiyimi görən qız mən tərəfə qaçdı. Boğazımdakı ipdən yapışıb məni dartmağa başladı.. Düz iş görmədiyimi hiss edirdim. İçəri daxil olub elə oradaca oturdum. Qulaqlarımı sallamışdım. Qız məni sığalladı.
- Qorxma... Bu, bizim sirrimizdir.
Məni özü ilə yuxarı dartan balaca qızın sözündən çıxa bilmədim. Yuxarıya - onun otağına qalxdıq. Məni içəri salandan sonra otağının qapısını örtdü. Sevinə-sevinə boynuma sarıldı. Anidən qapı taybatay açıldı. İçəri girən oğlan əlindəki telefon ilə bir-iki dəfə şəklimizi çəkdi:
- Hə... Anama göstərəcəm gələndə! Qoy bir az da səni danlasınlar, - deyib gülməyə başladı.
Balacaq qız qızardı:
- Axı sənin fikrin idi! Mən də anama deyəcəm!
- Sənin sübutun var? Yoxdu. Mənim isə var!
Mübahisə etməyə başladılar. Bir-birinin üstünə qışqırır, köynəklərini dartışdırırdılar. Oğlan balaca qızın qolundan sıxıb onu itələdi. Yatağın üstünə yıxılan qız qışqırdı. Bu zaman qabağa keçib var gücümlə oğlana hürməyə başladım. İçimdə baş qaldıran hisslər mənə “onun qolundan ya da ayağından yapış” deyirdi. Balaca qızı incitməyinə icazə verə bilməzdim.
Oğlan cəld hərəkətlə yenə boğazımdakı kəndirdən yapışdı. Məni göyə qaldırdı.
- Hə... Sənə indi öyrədəcəm özünü necə aparmaq lazımdı, küçük!
Yenə ayağım yerdən kəsildi. Boğulmağa başladım. Otaqdan çıxıb məni bu vəziyyətdə pilləkən tərəfə apardı. Çırpınırdım. Nəfəs ala bilmirdim. Ha çalışsam da, onun əllərindən azad ola bilmirdim. Qız da arxamızca gəlib onun köynəyindən yapışmışdı. Yenə ağlayırdı, “Onu burax!”, - deyə qışqırırdı.
Anidən oğlanın o biri əlindən yapışdım. Dişlərimlə biləyini bərk sıxdım. Ağrıdan qışqıran oğlan ipi buraxıb məni əlindən yerə saldı. Pilləkənin ucuna bərk dəydim. Ağrıdan zingildədim. Müvazinətimi saxlaya bilməyib aşağıya dığırlanmağa başladım. Ağzı üstə yerə yapışdım. Ayağımda bərk ağrı hiss etdim. Bütün bədənim zonquldayırdı. Başımı qaldırıb sağa-sola tərpətdim. Ayağa qalxıb pilləkəndən aralanmaq istədim, lakin arxa pəncəmi yerə basa bilmədim.
Oğlanla qızın bir-birinə qarışmış səsləri bütün evi bürümüşdü. Axsaya-axsaya qapıya tərəf sürünməyə başladım. Bu zaman kişi və qadının dəhlizə daxil olduğunu gördüm. Hər ikisi mənim yanımdan şütüyüb pilləkən tərəfə qaçdı. Aralı qalmış qapıdan sivişib çıxdım. Taxtalara doğru getdim...
Az sonra evin qapısı yenə açıldı. Ata hirslə mən tərəfə yaxınlaşırdı. Dodaqaltı nə isə mızıldayırdı, ancaq nə dediyini anlaya bilmirdim. Mənə yaxınlaşa-yaxınlaşa köynəyinin qollarını yuxarı çırmalayırdı. Yolüstü yerdən tapdığı uzun taxtanı əlinə aldı. İçimdəki hissim qaçmalı olduğumu deyirdi. Ancaq hara? Necə? Edə biləcəyim tək şey taxtaların arasında gizlənmək idi.
Anidən arxama dəyən bərk qapazın ardından zingildədim. Əzilmiş ayağımın yuxarısına dəyən taxta bədənimi keyləşdirdi. Ağrı o qədər bərk idi ki, müvazinətimi saxlaya bilməyib tirtap yerə yıxıldım. Ata hələ də məni vurmağa davam edirdi. Özümü müdafiə etmək üçün ona məsələni başa salmağa çalışırdım. Qulaqlarımı sallayıb ona yazıq-yazıq baxır, zingildəyirdim. Ancaq o məni başa düşmürdü. Üzümə də baxmadan məni taxta ilə döyməyə davam edirdi. Üzü-gözü qızarmışdı. Nə qədər vursa da, sakitləşə bilmirdi. Bir müddətdən sonra artıq ona müqavimət göstərməyə taqətim yox idi. Bu işgəncənin nə vaxt bitəcəyini gözləyirdim.
Məni vurmaqdan yorulan kişi sonunda dayandı. Əlindəki taxtanı yerə atdı. Təngnəfəs olmuşdu. Alnından axan tərini dirsəyi ilə silib qırışmış köynəyinin yaxasını düzəltdi. Üstünü çırpıb geri - evə döndü...
***
Sağ ayağım bərk ağrıyırdı. Onu tərpədə bilmirdim. Taxtaların arasında uzanmışdım. Zingildəyirdim. Başımı qaldırıb şiş pəncəmə baxdım. Ağ tüklərimin arasına çirkli taxtadan tökülən qum dolmuşdu. Onları təmizləməyə başladım. Yadıma Tofiqin sözləri düşürdü: “O qədər ağsan, elə bilirəm, əllərimi sənə toxundursam, çirklənəcəksən”. Onun üçün darıxdığımı hiss etdim. Mənim evim sarmaşıqlı dəmir darvaza idi. Geri - ora istəyirdim. Bu hisslər o qədər ağır gəlməyə başladı ki, içimdə bir şeylərin məni incitdiyini hiss etdim. Həsrət? Bilmirdim. Ulamağa başladım. Ancaq nə qədər çağırsam da, evim məni eşitmədi...
Az sonra ayaq səsləri gəldi. Hava artıq qaralmışdı. Kişi, qadın və oğlan həyətə daxil oldular. Oğlanın biləyində sarıq var idi. Anasının əlindən tutub yavaş addımlarla evə doğru irəliləyirdi. Məni görüb diksindi. Anasının arxasında gizlənib: “Qorxuram”, - deyərək ağlamağa başladı.
- Yaramaz küçük! Mən deyəndə ki, it almayaq, sözümə qulaq asan olmadı. İndi isə xəstəxanalarda gəzirik... – deyib ah çəkdi.
- Kim bilərdi belə olacaq. Sakit də it idi... – Ata donquldandı.
İçəri keçdilər. Mən isə yerimdən tərpənə bilmirdim...
... Səhər bədənimi saran küt ağrıya oyandım. Axşamdan yanıma qoyulan yemək olduğu kimi qalmışdı. İşə getməyə hazırlaşan kişi mənə yaxınlaşdı. Qorxub taxtaların arasında bir az da gizləndim. Əyilib onların arasından məni səslədi. Yenə məni döyəcəyindən qorxurdum. Amma bu dəfə səsi sakit idi. Dünənki qəzəbli kişidən əsər-əlamət qalmamışdı. Yerimdən qalxmaq istəyəndə yenə məndən zingilti qopdu.
- Nə olub sənə? – kişi təntidi.
Başımın üstündəki taxtaları itələyib mənə yaxınlaşdı. Yan-yörəmə baxmağa başladı. Şişmiş ayağıma toxundu. Ağrıdan yenə səs saldım. Bunu görən ata tez məni qucağına aldı...
***
Baytarlıq xəstəxanasına müayinəyə gəlmişdik. Məni masaya uzatmışdılar. Üstüm örtülü idi. Halsız idim. Üzümə işıq düşürdü. Günəş işığına bənzəyirdi, ancaq günəş deyildi. Dörd tərəfi bağlı dar otaqdan qarışıq qoxular gəlirdi. Ağrılarım azalmışdı, ancaq pəncəm hələ də bir az sızıldayırdı. Biləyimdə sarıq var idi. Dünən eynilə oğlanın əlindəki sarıq kimi. Kişi həkimlə söhbət edirdi:
- Ayağında qırıq var. Onurğası da zədəlidi. İlkin yardım göstərmişik. Lakin düzəlməsi üçün əməliyyata ehtiyac var.
- Axı bu, necə ola bilər? Heç nəyi yox idi...
- Hələ balacadı deyə sümükləri tam bərkiməyib. Yıxılmış ola bilər, döyülmüş ola bilər...
Kişi susdu. Az sonra yenə dilləndi:
- Bəs əməliyyat etməsək?
- Şikəst qalmağını istəmirsinizsə etməlisiz. Nə qədər tez olarsa, sağalmaq ehtimalı o qədər çoxdur.
... Axşam evin bütün işıqları yanırdı. İçəridə nəyisə müzakirə edirdilər. Səslər bir-birinə qarışmışdı. Yerimdən güclə qalxıb axsaya-axsaya səs gələn tərəfə getdim. Qapıya yaxınlaşdıqca bəzi kəlimələri daha aydın eşidirdim. Ana hamını danlayırdı, tez-tez “Sizə demişdim” kəliməsini işlədirdi. Uzun müzakirələrdən sonra “göndərək, getsin” qərarı verildi. Bu qərarın mənimlə əlaqəli olduğunu başa düşürdüm. Ancaq nə qərar idi, həyatımı necə dəyişəcəkdi, bilmirdim...
***
İki gün keçmişdi. Yerimdən demək olar ki, qalxmırdım. İstəsəm də, boğazıma keçirilmiş zəncir taxtalardan çox aralanmağa qoymurdu. Ayağımdakı ağrılar azalmaq bilmirdi. Pəncəmin şişi get-gedə çəkilirdi. Lakin günbəgün onu hərəkət etdirmək daha da çətinləşirdi. Evdə heç kəs mənə yaxın gəlmirdi. Yalnızca kişi gündə iki dəfə yanıma gəlib mənə su və yemək gətirirdi. Hərdən evin pəncərəsindən üzümə vuran parıltını görürdüm. Anlayırdım ki, bu, balaca qızdı. Bu evdə tək onun sinəsində bu parıltı yaşayırdı. Mənə baxır, məni səsləyirdi. Ona cavab olaraq nə qədər hürsəm də, yanıma gələ bilmirdi. Bəzən bu balaca qız üçün də darıxırdım... Kaş ki, daha böyük olsa idi. Məni müdafiə edə bilsə idi. Əmin idim ki, hər şey daha fərqli olacaqdı. Bəlkə də onunla bu evdə xoşbəxt yaşaya biləcəkdim. Bu həyəti sevəcəkdim...
... Üçüncü gün həyətə yaxınlaşan maşının mühərrikinin səsinə oyandım. Qulaqlarımı şəkləyib səs gələnə tərəfə çevirdim. Addım səsləri eşidirdim, get-gedə mənə yaxınlaşırdı. Başımı taxtaların arasından çıxarıb səs gələn tərəfə boylandım. Kişi iki nəfərlə həyətə daxil oldu. Əli ilə mən tərəfi göstərib: “budur”, - dedi. Yanında dayanmış balacaboy, kök kişi mənə baxıb təəccüb elədi:
- Balaca imiş ki.
- Balaca olmağına baxmayın. Oğlumun az qala qolunu qoparmışdı, – deyə kişi cavab verdi.
Kök kişi gülə-gülə mənə yaxınlaşdı. Sarıqlı ayağıma baxıb başını qaşıdı. Əlindəki kəndiri ora-bura yelləyirdi. İlk baxışdan xoşuma gəlməyən bu kişiyə dişlərimi göstərib mırıldadım. Bunu görüb qəhqəhə çəkdi:
- Doğrudan da, az yox imiş bu küçükdə.
Əlini uzadıb boğazımdakı zənciri açmağa çalışanda tez ondan aralanıb bərkdən hürdüm. Dayandı. Arxaya dönüb onunla bir yerdə gələn oğlanı səslədi. Oğlan cəld addımlarla bizə yaxınlaşdı. Boğazıma eyni anda iki kəndir keçdi. Çırpınıb azad olmaq istəsəm də, artıq gec idi. Oğlan arxadan mənim boğazımdan tutub bərk dartdı. Anidən ağzıma taxılan ağızlıq məni çaşdırdı. Hərəkətsiz qalan çənəmi yelləyərək ondan azad olmağa çalışırdım. Ancaq yenə alınmırdı. Kök kişi məni yerdən qaldırıb qolunun altına saldı. Qabaq pəncələrimlə onun boynundan itələməyə başladım. Bu anda arxa, şiş pəncəmdən yapışaraq qışqırdı:
- Sakit ol!
Ağrı yenə bədənimi sardı. Zingildədim. Anladım ki, artıq gecdir. Taleyimə boyun əymək zamanıdır. Hələ də ayağımdan bərk yapışan kişi dodaqaltı mızıldanmağa başladı:
- Bax belə, ağıllı it ol...
(Davamı var)
Hekayənin müəllifi Aysel Şıxlinskaya,
AYNA üçün