Cəmaləddin İsmayılov: “Biz niyə sosial ədalətsizliyi qanuniləşdiririk?!”
Azərbaycanlı deputatlar pensiyaya vaxtından əvvəl çıxmağın mümkünlüyü məsələsini qaldırıblar. Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Vüqar Bayramov parlamentdə gələn ilin büdcə layihəsinin müzakirəsi zamanı vətəndaşlara bu hüququn verilməsini təklif edib.
Onun sözlərinə görə, bizdə pensiyalar, daxili iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrində maaşlar eyni deyil. Həqiqətən, haradasa gəlir yüksəkdir, amma başqa yerdə çox aşağıdır. Bir sözlə, respublikada elə vətəndaşlar var ki, əməyinə görə yüksək əməkhaqqı və deməli, ümumi standartlarla yüksək pensiya alırlar.
Ona görə də sual yaranır: niyə bu insanlar layiqli istirahətə getmək üçün pensiya yaşını gözləyirlər? Ölkəmizdə pensiya yaşı artırılıb və hazırda kişilər üçün 65 yaş, qadınlar üçün 62 yaş 6 aydır.
Belə bir kampaniyanın məntiqi digər yerli parlamentarilər üçün aydın deyil. Bundan əlavə, beynəlxalq təcrübədə deyirlər ki, erkən pensiyaya çıxmaq hüququ pensiya yaşına çatmamış həyata keçirilə bilər.
“Məsələn, bir sıra ölkələrdə, əgər pensiya fondu imkan verirsə, insan layiqli istirahət hüququndan etibarlı şəkildə istifadə edə bilər”, - deyə Bayramov bildirib.
“Bundan başqa, məbləğ pensiya kapitalının orta ölçüsündən çox olarsa, vətəndaş vəsaitin bir hissəsini əvvəlcədən ala bilər. Artıq əmanətlər hər ay ona qaytarılır. Başqa bir yanaşma pensiya aylarının sayını azaltmaq və artırmaqdır. Hazırda bununla bağlı Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyində müzakirələr aparılır”, - deyə o vurğulayıb.
Deputat yuxarıda qeyd olunan təklifin qəbul ediləcəyi təqdirdə, böyük yığılmış kapitala malik vətəndaşların 5 il tez, yəni 60 yaşında pensiyaya çıxa biləcəklərini izah edərək, belə yanaşmanın pensiya yığımlarına marağı artıracağını qeyd edib.
Lakin bu məsələ ilə bağlı ekspertlərin fikirləri ikiyə bölünüb. “Xidmət-iş” Həmkarlar İttifaqları Federasiyasının vitse-prezidenti Cəmaləddin İsmayılovun AYNA-ya dediyinə görə, belə bir vəziyyətə cəmiyyətimiz hazır deyil: “Bizim ölkədə yüksək maaş alan məmurlarla sadə vətəndaşlar arasında fərq çox böyükdür. İndi təsəvvür edin ki, bəzi vətəndaşlar yüksək gəlirləri ilə yanaşı, daha tez pensiyaya çıxıb, dəfələrlə çox maaş alacaqlar. Bu, cəmiyyətdə parçalanmaya səbəb olacaq, varlı ilə kasıb arasında uçurum daha da genişlənəcək”.
“Hesab edirəm ki, əgər vətəndaş daha çox qazanıbsa və daha tez pensiyaya çıxıbsa, onun işləməsinə qadağa qoyulmalıdır. Ya pensiya alsın, ya maaş alsın. İnsanlara nümayiş etdirmək olmaz ki, bax, filankəs yüksək maaşlı vəzifədə oturub, heç nə etməyib, indi də yaxşı pensiya alır. Axı məlumdur ki, bir çox nazirlik və idarələrdə əmək haqqının səviyyəsi qoyulan işə uyğun gəlmir. Ona görə də ayıbdır - niyə bəziləri illərlə zəhmət çəkib cüzi bir məbləğ alır, digərləri isə yüksək maaş və təqaüdlərə güvənirlər?!”, - deyə həmsöhbətimiz bildirib.
İsmayılov müəllimlə məmurun maaşını müqayisə etməyi təklif edib: “Müəllim nə qədər alır? Və kimsə məmur kürsüsündə oturub minlərlə pul sayır. Ona görə də bizi Qərblə müqayisə etməyə ehtiyac yoxdur. Ad çəkməyəcəm, bu yaxınlarda bir məmur mənə lovğalandı ki, 3000 manat pensiya alır. Bəs niyə belə olmalıdır və biz niyə indi sosial ədalətsizliyi qanuniləşdiririk? Bu yaxınlara qədər karantin dövründə 80 min nəfər insan işsizlik müavinəti alıb. Kiçik ölkəmiz üçün rəsmi işsizlərin belə miqyası çox böyükdür”.
Yüzminlərlə pərakəndə işçiyə diqqət yetirin. Onlar əslində pandemiyada ön cəbhədə dilənçi maaşı üçün işləyirlər. Eyni tibb işçiləri nə qədər alırlar? Çox az. Əgər biz hamımız Norveçdəki kimi yaşayırıqsa, bu cür yanaşmalar başqa tənzimləmə ilə mümkündür. Ona görə də düşünürəm ki, cəmiyyəti qıcıqlandırıcı təkliflərə məcbur etmək düzgün deyil”, - deyə ekspert fikrini yekunlaşdırıb.