Baş həkim: “Bəzi kateqoriyadan olan vətəndaşlar peyvənd edilməyəcək”

Aktual

23.01.2021 - 14:23

Koronavirusa yoluxduğunu bilməyənlərə peyvənd vurmaq olarmı – Mütəxəssis şərhi

 

Artıq Azərbaycanda koronavirusa (COVID-19) qarşı peyvəndləmə başlayıb. Bu prosesin necə gedəcəyi və ondan gözləntilər barədə AYNA-nın suallarını 8 saylı şəhər poliklinikasının baş həkimi Tamilla Kərimova cavablandırıb:

Bakıda tibb müəssisəsində zəhərlənmə şübhəsi

- Poliklinikaların peyvəndləməyə tam hazır olması və prosesin artıq işə düşməsindən başlamaq istəyirəm. Həkimlər ilk növbədə peyvəndlənir, çünki onlar, aralarında koronavirus xəstələri ola biləcək pasientlərlə işləyirlər. Peyvəndləmə iki mərhələdə aparılır, ikinci peyvənd birincidən 21 gün sonra vurulur. Klinikamızda peyvəndin başlanmasından bəri iki gün ərzində 51 səhiyyə işçisi peyvənd edildi. İlk peyvənd mənə edildi, hər şey insidentsiz keçdi. Xoşbəxtlikdən, səhiyyə işçilərimizdən heç birinin peyvəndə yan təsiri olmadı, peyvənddən sonra hamı adi qaydada işləməyə davam etdi. Əhalini yalnız 1 fevraldan peyvəndlənməyə başlayacağıq. O zaman 65 və ya daha çox yaşı olan vətəndaşları peyvənd edəcəklər. Ancaq onsuz da çoxları niyə hələ peyvənd edilmədikləri ilə maraqlanırlar. Yaşlı insanlar tibb işçilərindən sonra peyvənd ediləcəklər, çünki risk altındadırlar, immunitetləri azalıb və yoluxma ehtimalı yüksəkdir. Gənclərin immuniteti daha möhkəmdir, buna görə daha sonra peyvəndlənəcəklər.

 

- Peyvəndləmədən əvvəl hansı prosedurlar həyata keçirilir?

 

- Bir insanı peyvənd etməzdən əvvəl onun təzyiqi ölçülür, ümumi vəziyyətinə baxılır və anamnez toplanır. Əhali ilə işləmək bizim üçün asandır, çünki sahə həkimləri xəstələrinin vəziyyətini, xəstəliklərinin bütün siyahısını bilirlər. Peyvənddən sonra xəstələrə vəziyyətlərinin ən kiçik bir pisləşməsi halında belə, dərhal klinikaya müraciət etmələri tövsiyə olunur.

 

- Kimlər peyvənd olunmamalıdır?

 

- Hamilə qadınlara, süd verən qadınlara, açıq epifaktoru olan insanlara peyvənd verməyin. Qalanları peyvəndlənə bilər. Sadəcə, indi peyvənd ətrafında əsl ajiotaj var, internetdə anlaşılmaz məlumatlar gedir, kimsə peyvəndləmədə informasiya təxribatı ilə məşğuldur. Peyvəndləmə könüllüdür, heç kim bunu etmək məcburiyyətində deyil, ancaq öz sağlamlığına və başqalarının sağlamlığına əhəmiyyət verən insanlar peyvənd alacaqlar. Məgər bu, ölkə tarixində ilk peyvənddir? Beləliklə, ümumrespublika üzrə peyvəndləmə sayəsində bir vaxtlar ölkədə qızılca praktik olaraq tamamilə məhv edildi.

 

- Peyvəndlərin koronavirusa qarşı təsirinin kifayət qədər öyrənilmədiyinə dair fikirlər var. Bəzi vətəndaşların qorxularının səbəbi budur...

 

- Peyvəndlər tam öyrənilməsəydi, istehsal və paylanmasına icazə verilməzdi. Ölkəmizin aldığı peyvənd tamamilə təhlükəsizdir və hamı üçün kifayət edəcək. Türkiyədə artıq çox sayda əhali Çin peyvəndi ilə aşılanıb və ölüm faktları bir yana, ciddi yan təsirlərə dair belə, bir dəlil yoxdur. Peyvənddən qorxmaq üçün heç bir səbəb yoxdur.

 

- COVID-19 xəstələrinin peyvənd olunmayacağı məlumdur. Bəs, konoravirus keçirdiyini bilməyənlər, yüngül keçirənlər necə, peyvəndlənə bilərlər?

 

- Bəli, xəstəliyi keçirənlərin peyvənd edilməsinə ehtiyac yoxdur, daha doğrusu, bunun ən azı altı aydan sonra edilməsi lazımdır. Bir şəxs koronavirusa yoluxduğuna inanırsa, onda antitel üçün test edilməlidir. Onlara sahibdirsə, aşılanmasına ehtiyac yoxdur, onsuz da immunitet yaranıb. Ancaq kimsə koronavirus xəstəsi olduğunu bilmədən aşılanarsa, peyvənd onun sağlamlığına heç bir zərər vermir. Eyni şey koronavirus daşıyıcılarına aiddir.

 

- Kütlə immuniteti nə zaman yaranacaq?

 

- Pandemiyaya son qoymaq lazımdır və bunun üçün əhalinin 90%-də immunitet inkişaf etdirilməlidir. Kütlə immunitetinin yaranma müddətindən danışmaq çətindir, çox şey əhalidən asılıdır. Təəssüf ki, çoxları özlərinin və ətrafındakıların yoluxması təhlükəsini ciddi qəbul etmir - tibbi maskalar taxmırlar, sosial məsafələrə əməl etmirlər. Bir çox koronavirus xəstəsi iki həftə təcrid olunmaq əvəzinə evlərini tərk edirlər. Belə davam edərsə, virusla mübarizə uzanacaq. Xüsusilə, media vasitəsilə əhalinin bu sahədə maariflənmə səviyyəsini qaldırmaq lazımdır.

Müəllif: Elya Belskaya