Ədalət prinsipi pozulmadımı?
Dövlət təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin maaşları artırılacaq, lakin bu artım inflyasiyadan aşağı olacaq və onlar təqvim ilinin əvvəlindən deyil, yalnız fevral ayında yeni maaşlar alacaqlar. Müəllimlərin maaşlarının artırılması əmək haqqı və pensiyaların indeksləşdirilməsi proseduru başlayandan təhsil işçilərini narahat edirdi.
Beləliklə, qərar gərginliyi bir qədər azaldır. Fevral ayından dövlət təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin maaşları 10 faiz artırılacaq. Artım diaqnostik qiymətləndirmədən keçmiş müəllimlərə, həmçinin direktor, direktor müavinləri və çağırışaqədərki hazırlıq kurslarının rəhbərlərinə şamil edilir.
Milli Məclisin deputatı, iqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov da qeyd edib ki, müəllimlərin maaşlarının artırılması ilə bağlı hökumətə fevralın əvvəlində təkliflər daxil olub, fərman ayın 23-də imzalanıb, maaş artımı isə fevralın 1-dən hesablanacaq.
Təhsil sahəsinin ekspertləri artıq bu qərarı hökumətin sosialyönümlü siyasətinin elementi adlandırıblar.
Mütəxəssis Nadir İsrafilovun sözlərinə görə, müəllimlərin maaşlarının artırılması dövlətin sosialyönümlü siyasətindən irəli gəlir: “Hər il bu istiqamətdə mühüm addımlar atılır. Dövlət başçısının müəllimlərin maaşlarının artırılması ilə bağlı sərəncamı buna əyani sübutdur. Bir qədər əvvəl tələbələrin təqaüdləri artırıldı və bu, bir daha təsdiq edir ki, təhsil sahəsi dövlət üçün prioritet sahədir və 2013-cü ildə Prezidentin sərəncamı ilə təsdiq edilmiş təhsilin inkişafı strategiyası uğurlu nəticələr verib”.
“Onun əsas məqsədlərindən biri müəllimin nüfuzunu artırmaqdır. Təhsilin keyfiyyətindən danışarkən müəllimlərin aşağı maaşına istinad etmək adətimiz olduğu üçün, bu və əvvəlki tədbirlərlə pedaqoji işçilərin çəkisini artırmaq üçün mümkün olan hər şey edilir”, - deyə İsrafilov bildirib.
Bakı şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi dekabrda müəllimlərin orta əmək haqqını 867 manat səviyyəsində açıqlayıb. Əslində onların maaşı diplomdan, diaqnostik qiymətləndirmədən, saatların sayından və s.-dən asılıdır.
Müvafiq nazirliyin məlumatına görə, ötən yay həftədə 6 saat işləyən 4439 müəllimin əmək haqqı 150 manatdan çox olmayıb. Məlumat verilib ki, ölkənin ümumi təhsil müəssisələrində 140 min müəllim çalışır. 100 mindən çox müəllimin 12 və ya daha çox saatı var. Bu məntiqlə 300 manat və daha çox pul alırlar.
Bəzi analitiklərin fikrincə, artım ötənilki 14 faiz inflyasiyaya çatmayıb, əslində isə müəllimlərin maaşlarının alıcılıq qabiliyyətinin ötən ilin əvvəli səviyyəsində olması üçün bu həddi keçməsi daha məntiqli olardı.
Digər məsələ isə, təqvim ili yanvardan başladığı halda, fevral ayından maaşların artırılmasıdır. Nəhayət, yeni maaşları bütün müəllimlər deyil, yalnız diaqnostik qiymətləndirmədən keçənlər alacaq. Artım heç də hamıya şamil edilmir.
Yeri gəlmişkən, bir qədər əvvəl dövlət təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin əməkhaqqına aylıq müavinətin müəyyən edilməsi haqqında fərmanla ötən ilin sentyabr ayından müəllimlərə əlavə ödənişlər attestasiyanın nəticələrinə görə müəyyən edilir.
İqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirovun sözlərinə görə, müəllimlərin maaşlarının artırılması təqdirəlayiq addım olsa da, attestasiyanın nəticələri ilə bağlı bərabərlik prinsipi pozulur: “Deyək ki, 2022-ci ildə bütün müəllimləri attestasiyadan keçirmək mümkün olmasaydı və bu proses sonradan yekunlaşacaqsa, ya sentyabrdan, ya da bütün müəllimlərin bu prosesdən keçdiyi vaxtdan maaşlar artırılmalı idi”.
“Vurğulamaq istəyirəm ki, dövlət başçısının sərəncamı yüksək ixtisaslı müəllimlər üçün böyük imkanlar yaradır və hər cür tərifə layiqdir. Axı, çox gözəldir ki, attestasiyanın sınaq mərhələsində 50-dən yuxarı bal toplayan müəllimlər maaşlarının artırılmasına ümid edə bilsinlər”, - deyə bildirib.
Analitikin fikrincə, bu qərarda hər şey qaydasındadır, lakin müəyyən məqamları nəzərə almaq qalır: “Bu qərarın icrasına yanaşmalarda bərabərlik prinsipinə əməl olunmasını gözləmək normaldır. Əgər, deyək ki, “A” şəhərində eyni sayda şagirdi olan, peşə hazırlığı səviyyəsi eyni olan müəllimlər “B” şəhərində işləyən müəllimlərdən bir il gec attestasiyadan keçirlərsə, bu, birincinin günahı deyil. Amma əmək haqqı fərqi əhəmiyyətlidir...”.