Buraxılış imtahanları verən şagirdlər yenə məktəbə gəlməyə məcbur edilirsə...
Yayı müjdələyən yazın gəlişi həmişə bir növ eyforiya hissi yaradır. Çoxumuz, ağır iş ilindən sonra, il ərzində yığılan bütün stresdən azad olmaq üçün sadəcə tətil xəyal edirik. Bir sözlə, yaz-yay o fəsillərdəndir ki, kimdənsə asılı olmadan rahat nəfəs alırsan.
Amma böyüklərin bu baxımdan sevincini yuxarı sinif şagirdləri bölüşmür. Axı onlar məktəbdə buraxılış imtahanlarını verməlidirlər, sonra isə qəbul imtahanları üçün dərsliklər üzərində daha çox çalışmalıdırlar. Və bu, müəyyən bir stress yaşadır.
Ümumiyyətlə, imtahan psixikaya dərindən təsir edən tətikdir. Və yalnız uşaqların deyil.
Napoleon haqqında belə bir hekayə var:
Gecə onu adyutant oyadır, oyanan Napoleon ondan nə baş verdiyini soruşur, adyutant “müharibədir” cavab verir, Napoleon sakitcə cavab verir: “Mən də elə bildim imtahandır”.
Ancaq görünür, Elm və Təhsil Nazirliyinin nə Napoleon, nə də uşaqlıq stressi haqqında hansısa fikri var. Nazirlikdə hesb edirlər ki, məzunların asudə vaxtları həddindən artıq çoxdur.
Burada vəziyyəti aydınlaşdıracaq və ya daha da çaşdıracaq kiçik bir qeyd lazımdır. 2023-cü ildə tam (11 illik) orta təhsil bazasında buraxılış imtahanları martın 5 və 12-də, ümumi (9 illik) orta təhsil bazasında isə aprelin 9, 16 və 30-da keçiriləcək.
Yəni, məlum olur ki, buraxılış imtahanlarını verən 11-ci sinif şagirdləri dərsə getməmək əvəzinə, dərs ili bitənə qədər - iyunun 15-dək yenidən gündəlik olaraq, məktəbə getməlidirlər.
Maraqlı və olduqca xoşagəlməz bir mənzərə yaranır. Məktəb rəhbərliyi şagirdləri buraxılış imtahanları verilmiş bütün fənlər üzrə məktəbdə dərslərə gəlməyə məcbur edir.
Şagirdlərin mənasız dərslərdə boş yerə vaxt keçirmək həvəsləri başadüşüləndir. Ancaq sinifdə bu mənasız əyləncə əvəzinə repetitorlarla çalışmaq daha faydalı olardı.
Və burada başqa bir məsələ yaranır: uzaq 80-ci illərin “pripiskalar” təcrübəsi bu gün məktəblərdə tətbiq edilməyə çalışılır.
Təəssüf ki, bu gün nə müəllimlər, nə də məktəb direktorları öz şagirdlərinin gələcəyini düşünürlər. Onları ancaq “əlaçı tələbələrin” valideynlərinin verə biləcəyi maddi nemətlər maraqlandırır.
Eyni zamanda, yüngül şantajdan da çəkinmirlər: dərsə gəlməsən (apriori tamamilə mənasız tələb - red.), attestat verilməsi ilə bağlı problemlər yarana bilər.
Ancaq məni sadə, eyni zamanda mürəkkəb bir sual maraqlandırır: şagirdlərə biliklərin bu yolla verilməsinin belə mürəkkəb sistemini kim icad edib?
Ömrümün müəyyən dövrünü yaşadığım sovet dövründə belə bir məşhur məktəbli mahnısı var idi: “Məktəbdə savad verirlər, məktəbdə dərs deyirlər”.
Bu uşaq mahnısında xeyirxahlıqdan və sülhdən danışılırdı, amma bizim "xeyirxahlıq və savad toxumu səpənlərimiz"in özləri deyəsən heç məktəbdə oxumayıblar...