Erməni kininin kuliminasiyası – İŞİD ilə Azərbaycanın müqayisəsi

Siyasət

22.02.2024 - 10:15

Atdıqları iftira və yaydıqları məlumat onların xəstə təxəyyülünün məhsuludur

Rus və erməni dillərini eyni dərəcədə pis bilən Rusiya Erməniləri İttifaqının (SAR) rəhbəri Ara Abramyan son zamanlar Rusiya ictimai təşkilatının rəhbəri kimi yox, ağıllı bir dillə siyasi ekspert kimi görünməyə çalışır. Baxın, o, dünyaya Azərbaycanla bağlı nə edilməli olduğunu göstərməyə cəsarət edir.

Belə ki, ötən gün SAR-ın saytında Azərbaycanın “hərəkətlərini” Taliban və İŞİD-in davranışı ilə müqayisə edən məlumat yayılıb. Bu məlumat UNESCO-nun xoşməramlı səfiri kimi Ara Abramyanın təşkilatın baş direktoruna “qədim Artsax abidələrinə qarşı vandalizmin qarşısının alınması” üçün tədbirlərin görülməsi təklifləri ilə müraciət məktubuna əsaslanıb.

SAR saytının məlumatına görə, Ararat Alyansı İnstitutunun Qarabağ bölgəsindəki vəziyyəti və “erməni mədəni-tarixi irsi üzərindən asılı olan təhlükəni” təsvir edən press-reliz 200-dən çox dünya mediası tərəfindən götürülüb və yayılıb. Eyni zamanda, press-reliz mətnində Azərbaycanın “hərəkətləri” Taliban və İŞİD-in davranışı ilə müqayisə edilir.

Vaxtilə Qarabağ separatçılarını “müstəqillik” münasibəti ilə təbrik edən Abramyan və onun ətrafı bilməlidir ki, onların verdiyi məlumatlar onların xəstə təxəyyülünün məhsuludur.

Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yerləşən xristian abidələrinin əksəriyyəti Qafqaz Albaniyasının tarixi irsidir və onlar uzun müddət onları erməniləşdirməyə çalışıblar. Bu cinayət əməllərinin məqsədi 19-cu əsrin əvvəllərindən etibarən ermənilərin bu torpaqlara köçürülməsi ilə bağlı təkzibolunmaz faktları gizlətmək və onların bu ərazilərdə guya min illik mövcudluğuna dair saxta tarixi “dəlillər” yaratmaq niyyəti idi.

Tarixçi B.İşxanyanın 1916-cı ildə Petroqradda nəşr etdirdiyi kitabda qeyd olunur ki, “Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilər qismən aborigenlər, qədim albanların nəslindən olanlar, qismən də Türkiyə və İrandan olan qaçqınlardır ki, onlar Azərbaycan torpağında təqib və zülmdən sığınacaq tapıblar”.

1702-1728-ci illərdə patriarxal taxt-tacda oturmuş alban katolikosu Esai Həsən Cəlalyan özünün məşhur “Alban ölkəsinin qısa tarixi” əsərində Qafqaz albanlarının köklərini və mənşəyini xüsusi olaraq təsvir edir və ermənilərin onların daim dövlətlərini, mədəniyyət və tarixini mənimsəmək cəhdlərini qeyd edir.

Alban kilsəsinin erməniləşdirilməsi prosesi 1836-cı ildən, Alban katolikosunun statusu ləğv edildikdən sonra daha da sürətləndi. 1836-cı ildə Alban kilsəsi ləğv edildikdən sonra onun arxivləri, kitabları və kilsə əşyaları əsasən alban irsinin çox hissəsinin erməniləşdirildiyi Eçmiədzindəki erməni kilsə və kitabxanalarına verilib.

Erməni yepiskopu Makar (Gevorq Barxudaryants) 1895-ci ildə nəşr olunmuş “Artsax” əsərində qeyd edirdi ki, hələ 1828-ci ildə Alban Apostol Avtokefal Kilsəsinin bütün kultik və ruhani irsi çiçəklənən vəziyyətdə idi. 1836-cı ildə Rusiya imperatoru I Nikolayın fərmanı ilə Alban kilsəsi ləğv edildi və onun bütün əmlakı, arxivləri, kitabxanaları, kitabları, yeparxiyaları Eçmiədzinə verildi.

Qarabağın guya qədim erməni torpağı olması barədə qondarma tarixi miflərə müraciət edən ermənilər bu torpaqlarda azərbaycanlıların çoxəsrlik məskəninin izlərini silmək üçün Azərbaycan xalqının tarixi-mədəni irsini dağıdıblar.

İki yüz ilə yaxın müddətdə epiqrafik yazılar silinib və ya dəyişdirilib, monastırların ərazisində basdırılmış Qafqaz Albaniyası hökmdarlarının məzar daşları dağıdılıb, alban xaçları erməni formasına dəyişdirilib, tikililərdə struktur dəyişiklikləri edilib.

Eyni zamanda, Ermənistan Qafqaz Albaniyasının xristian abidələrini “Qarabağdakı erməni xalqının çoxəsrlik tarixinin maddi sübutu” kimi təqdim edərək, işğal illərində Azərbaycan xalqının mədəni irsinin dağıdılması, təhqir edilməsi, talan edilməsi və mənimsənilməsi ilə məşğul olub.

Rəsmi məlumatlara görə, Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü nəticəsində hazırda işğal olunmuş ərazilərdə 2645 tarix-mədəniyyət, 1814 memarlıq, 747 arxeoloji abidə, 64 bağ və park abidəsi, 23 muzey, 102 757 muzey dövlət eksponatı, 4 dövlət qalereyası, 376 rəsm əsəri dağıdılıb və talan edilib.

Bundan başqa, erməni işğalçıları tərəfindən 365 klub, 761 kitabxana, 193 mədəniyyət evi, 310 məbəd, 72 məscid, 199 kurqan, 161 qədim qəbiristanlıq, 184 qədim yaşayış məskəni, 165 dini tikili və ziyarətgah, 39 türbə dağıdılıb.

Azərbaycanın “vandalizmindən” danışan erməni təbliğatçıları unudurlar ki, Ermənistanın özündə Azərbaycan xalqının tarixi-mədəni irsinin qorunub saxlanması üçün heç bir səy göstərilməyib.

Amerikalı arxeoloq Filip Kol 1828-ci il Türkmənçay müqaviləsi imzalanana qədər müasir Ermənistan ərazisində müsəlman əhalinin üstünlük təşkil etdiyinə və sonradan ermənilərin bu torpaqlara köçürülməsinə işarə edərək qeyd edir: “Hansı demoqrafik statistikaya müraciət etsək də, şübhəsiz ki, bu bölgədə İslamın mühüm maddi abidələri mövcud olmalıdır. Bugünlərdə onların demək olar ki, tam yox olması təsadüfi ola bilməz”.

Təsadüfi deyil ki, Ermənistan tərəfi bu günə kimi Azərbaycanın Qarabağ bölgəsinə UNESCO-nun missiyasının göndərilməsi məsələsini yubadır. UNESCO missiyasının işğaldan azad edilmiş ərazilərə səfəri təkcə Azərbaycan hakimiyyətinin xristian irsinin qorunması və qorunmasına qayğısını göstərən faktları deyil, həm də açıq-aşkar erməni vandalizmini göstərəcək.

Bu arada, Abramyan öyünür ki, Ararat Alyansı İnstitutunun press-relizini “200-dən çox qlobal media” yayıb, baxmayaraq ki, SAR-ın saytında cəmi 6 nəşrə keçid var...

Müəllif: Asif Aydınlı