Evlilik yoxsa qurbanlıq?
Əslində bu xəbər bütün cəmiyyəti ayağa qaldırmalı və bir neçə gün ərzində ölkənin aparıcı KİV-lərinin TOP-xəbərlərində möhkəm yer tutmalı idi. Sosial media qəzəb fırtınasında partlamalı, müvafiq strukturlar həyəcan təbili çalmalı idi. Ancaq bunların heç biri olmadı. Yalnız bir faktın ifadəsi, çiyinlərin rəsmi şəkildə çəkilməsi, başın növbətçisyağı silkələnməsi və onsuz da tanış olan şərh – «erkən nikah barədə daha bir məyusedici faktı, nə etməli..”. Və niyə hər şey elədir? Buna daha sonra qayıdacağıq.
Mayın 5-də Lənkəran şəhərindəki istirahət mərkəzlərindən birində 14 yaşlı qız və 38 yaşlı kişinin nişanlanması baş verdi. Bunu Azərbaycan Uşaqlar Birliyinin sədri Kəmalə Ağazadə deyib.
Gəlin Masallı rayonunun Bədalan kənd sakini, səkkizinci sinif şagirdidir. Bəy Rusiya vətəndaşıdır və orada ticarətlə məşğuldur. Qız onunla Rusiyada yaşayacaq. K. Ağazadənin sözlərinə görə, bir müddət sonra ailəsindən etibarnamə alan 38 yaşlı kişi gəlini Rusiyaya aparacaq.
Beləliklə, müasirləri hələ də uşaq əyləncələrində və xəyallarında yaşayan 14 yaşlı bir qız ömürlük köləliyə məhkum edildi. Bu heç bir şəkildə şişirtmə və ya məcaz deyildir. Bu belədir. Yəqin başa düşürsünüz ki, söhbətin yaşının beşinci onluğuna qədəm qoyacaq bakirə kişinin birdən-birə 14 yaşlı kənd sakininə qarşı ən yüksək və ən romantik hissləri yaranmasından getməsi ehtimalı azdır. Gəlin özümüzü aldatmayaq. Bu gənc məxluqla əlaqədar bəyin çox konkret planları var. Axı biz bütün bunların necə edildiyini və bu cür gənc ruhların taleyinin necə həll olunduğunu bilirik. Kəndli Rusiyada çoxdan yaşayan biridir, pulu var, gəzir, ləzzət alır, alfa-kişinin həyatını yaşayır və valideynləri və nəslin ağsaqqalları ilə nadir görüşlərdə ona oturub nəslin davamı varədə düşünməyin vaxtı gəldiyini söyləyirlər. Uzun müddət müqavimət göstərir, amma bir anda ya imtina edir, ya da həqiqətən bir nəticəyə gəlir - bəli, həqiqətən, layiqli bir qadından uşaq sahibi olmağın vaxtı gəldi. Ətrafında əks cinsin bütün nümayəndələrini kifayət qədər gördüyü üçün, ona hələ dünyaya göz açmağa vaxtı olmayan, sadəcə, bir qızcığaz lazımdır. Bir az yaşlı qızların nə oyundan çıxa biləcəyini bəy yəqin ki, Rusiyada çox görüb. Axı hər kəsi öz arşını ilə ölçür. Və bütün ailənin nümayəndələri prosesə daxil edilir. Qısa (və bəlkə də uzun) bir axtarışdan sonra nəhayət qurbanı tapırlar. Onun taleyi çox güman ki, dörd divarın arasında oturub, sevgililərinin nadir qayıdışını gözləmək, doğmaq, doğmaq və yenidən doğmaqla keçəcək. Və bu heç bir şəkildə qondarma bir ssenari deyil. Şübhəsiz ki, hər kəsin bu portretə uyğun gələn bir qohumu və ya tanışları var.
Və burada yuxarıda cavab verilməyən suala gəldik. Bütün bu halların cəmiyyət tərəfindən xüsusi bir hiddətlə yox, sadəcə, faktların konstatasiyası kimi qəbul edilməsinin səbəbi, bu halların nadir, istisnalar yox, tez-tez baş verməsidir. Öyrəşmişik! 2021-ci ildir, amma bəzi vətəndaşlarımızın düşüncələri hələ də orta əsrlərə köklənib. Ailədəki bir qız, bir qadın bəzən arabanın beşinci təkərinə, bəzən də ev əşyalarına bənzəyir. Üstəlik, belə biabırçı «toyların» heç də hamısının ictimaiyyətə məlum olmadığı da nəzərə alınmalıdır. Bəlkə bəzilərinə bu qədər diqqətə layiq olmayan bir sual kimi görünə bilər. Ancaq həqiqət budur ki, söhbət insan həyatından, gələcək nəsildən və ümumiyyətlə geniş baxanda - insanların gələcək genefondundan gedir. Bu cavan, bədbəxt xanım kimləri böyüdəcək? Bu qızın yerində özünüzü bir anlıq təsəvvür edin. Təsəvvür edin, ən azı bir neçə ay qaba və ya il sonranı. Ürəyiniz ağrımadı, bu kabusdan tez bir zamanda çıxmaq istəmədinizmi? Bəs onu tanımırıqsa, nə olsun? Axı hər kəsin insan kimi yaşamaq haqqı var. Axı canlı insandan gedir söhbət.
Sonra nə olacaq? Heç nə. Bir neçə nəfər bir az səs-küy salacaq, qəzəblərini dilə gətirəcək və yenə saktilik çökəcək. Növbəti dəfə, başqa bir oxşar hadisə ictimaiyyətə açıqlanana qədər... Baxmayaraq ki, reallıq fərqli olmalıdır. Bunun üçün ölkədə həm dövlət qurumları, həm də QHT-lər kifayət qədərdir. Sadəcə işini vicdanla yerinə yetirməlisən, bu təşkilatlara həvalə olunan böyük məsuliyyəti başa düşməlisən, başqasının dərdini, başqasının müsibətini özününkü kimi qəbul etməlisən. Və sonuncu ruhunuzun daşlaşması səbəbindən nəticə vermirsə, yuxuda olan bir vicdanı oyatmağın çox sadə bir yolu var: başqa bir gənc qurban yerində qızlarını və bacılarını ürəkdən təsəvvür et. Kömək etməlidir. Əlbətdə ki, əgər hər şey itirilməyibsə. Sənin üçün...
Vüsal Əliyev