Erməni tərəfi sazişə burnunu soxmağa çalışırsa, o zaman 4-cü bəndi diqqətlə oxusun
Rəssam Fyodor Reşetnikovun “Yenə də iki” tablosu Tretyakov Qalereyasında sərgilənir. Ancaq Tretyakov Qalereyasını ziyarət etmək şansı olmayanlar da bu şəkli çox yaxşı xatırlayırlar, çünki Sovet məktəbi dərsliklərində var idi və ümumiyyətlə, çox yaxşı tanınan bir əsərdir. Həmin şəkli bu yaxınlarda Ermənistanın Rusiya siyasəti istiqamətində dalbadal neçə dənə “iki” aldığını görəndə xatırladım.
Hər şey bu ölkənin Baş naziri vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyanın Ermənistanda Rusiyaya geniş elan olunmuş səfəri ilə başladı. Əvvəllər bu səfərin bəzi “çox vacib” Rusiya-Ermənistan müqavilələrinin imzalanacağı kimi qələmə verilməsi tendensiyası var idi. Məlum olduğu kimi, belə bir şey olmadı.
Paşinyanın erkən seçkilərdə qazandığı qələbəni tərifləmək, ona cəsarət göstərməyi, inadkar olmağı tövsiyə etmək üçün Moskvaya çağrıldı. Ümumiyyətlə, Nikol Vovayeviç Moskvadan “əli ətəyində” qayıtdı. Yalnız hakimiyyəti dövründə gözləntilərin əksinə olaraq, Ermənistanın “Rusiyanın Qafqazda bir forpostundan daha da aşağı status əldə etdiyi” bir siyasətçi kimi reputasiyasını təmin etdi.
Və bu, bizim fikrimiz deyil. Erməni qəzeti “Joxovurd” yazır ki, “Suverenlik və Rusiyanın Ermənistandakı nüfuzunun azalması barədə ən yüksək səslə qışqıran inqilabçı hakimiyyət sadiq bir rus təbəəsinə çevrildi”. Ancaq bu, sonradan göründüyü kimi, yalnız başlanğıc idi. Ermənistanda isteriya, kədər və üzgünlük üçün yeni bir səbəb Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin (XİN) rəsmi nümayəndəsi Mariya Zaxarovanın açıqlamaları idi.
“Bakı üçün mütləq prioritet olan minalanmış ərazilərin xəritələrinin verilməsi məsələsi hələ də həll olunmayıb. Rusiya tərəfinin bu məsələdəki mövqeyi hamıya bəllidir, problem heç bir şərt qoyulmadan həll edilməlidir”, - deyə XİN sözçüsü bildirdi.
Bu sözlər erməni icmasını dəliliyə yaxın bir vəziyyətə gətirdi. Ermənistan mediasında, sanki komanda verilmiş kimi, incidilmiş və göz yaşı ilə inləyən xanımların və bəylərin məqalələri ortaya çıxdı ki, guya Rusiya tərəfi Azərbaycan mövqeli siyasət yürüdür. Etiraf edim ki, gülməli bir bəyanatdır. Əslində, erməni cənabların dedikləri ərazicə balaca, lakin Rusiya kimi nəhəngə təsir etmək gücünə malik olan bir ölkə üçün komplimentdir.
Əlbəttə ki, ilk növbədə tənqid hədəfi Mariya Zaxarova oldu. Amma, o, sadəcə Rusiyanın rəsmi mövqeyini səsləndirir. İrəvan xəyalpərəstlərinin düşündüyü kimi Azərbaycanın deyil, istədikləri kimi Ermənistanın yox, məhz Rusiyanın. Həmin Rusiya ki, uzun müddətdir özü üçün müəyyənləşdirib ki, Azərbaycan aparıcı regional dövlətdir, onunla əməkdaşlığı qurmaq, gücləndirmək və genişləndirmək daha sərfəlidir. Ermənistan artıq uzun müddətdir ki, Rusiyanın cibindədir və buna görə də ona münasibət müvafiqdir.
Ancaq bu deyilənləri erməni mirzələrinə necə izah edəsən? Onlar “Döyüşlər bitdikdən sonra Azərbaycan saxladığı bütün şəxsləri ilkin şərt qoymadan geri qaytarmağa məcburdur”, - deyə hiddətlənirlər. Əlbəttə, cəfəngiyatdır. Terror aktları hazırlamaqda günahlandırılan təxribatçılar heç vaxt heç kimə verilməyib və verilə də bilməz. Bundan əlavə, həmin erməni təxribatçıları 10 noyabrdan sonra saxlanıldıb. Bu səbəbdən üçtərəfli bəyanatın heç bir bəndi onlara şamil edilmir.
Eyni zamanda, erməni tərəfi bu müqaviləyə burnunu soxmağa qərar veribsə, onda bu sənədin 4-cü bəndinə diqqət yetirməsi yaxşı olardı. Orada “Rusiya Federasiyasının sülhməramlı kontingenti Ermənistan silahlı qüvvələrinin geri çəkilməsinə paralel olaraq yerləşdirilir” deyilir. Amma bu bəndin reallaşması istiqamətində heç bir addım atılmır ki, bunun da bariz nümunəsi 6 iyul saat 17:50 radələrində baş verən hadisədir.
Xatırladım ki, Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin müvəqqəti yerləşdirildiyi Azərbaycan ərazisində yerləşən qanunsuz erməni silahlı dəstələri Ağdam rayonunun Əliağalı kəndi istiqamətində yerləşən Azərbaycan Ordusunun bölmələrini atəşə tutdular. Atəş nəticəsində Azərbaycan Ordusunun hərbçisi, yolun abadlaşdırılması işində iştirak edən baş gizir Dadaşov Sakit Əhliman oğlu yaralandı.
Ancaq Ermənistanda bu vacib məqamı, habelə Ermənistanın qanunsuz silahlı birləşmələri tərəfindən olmamaları olduqları yerdən bir Azərbaycan əsgərinin yaralandığını xatırlamamağa üstünlük verirlər. Həm də ermənilər yüzdən çox azərbaycanlının basdırılan minaların qurbanına çevrilməsi və bunların hamısına terror və şantaj deyilməsini “xatırlamaqda” çətinlik çəkirlər. Hər şeydə Mariya Zaxarova və onun şəxsində Rusiyanı günahlandırmaq daha asandır. Baxmayaraq ki, Ermənistan Rusiya istiqamətindən növbəti dəfə “iki” aldı. Bu, ermənilərin aldıqları nə birinci, nə də sonuncu “iki”dir...