Moskvanın qonşulara qarşı aqressiyasının kökündə heç də dövlət maraqları dayanmır
Rusiya Federasiyası Ukraynanın gələcək NATO üzvlüyünə dair müzakirələrdə heç bir söz sahibi deyil. “Ukrinform”un məlumatına görə, bu barədə Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitri Kuleba "Twitter" səhifəsində açıqlama yayıb.
"Ən pis ssenari artıq baş verib: Rusiya Federasiyası Ukraynaya hücum etdi, torpaqlarımızı işğal etdi və vətəndaşlarımızı öldürdü. Ona görə də Ukraynanın NATO-ya daxil olması ilə bağlı Rusiya Federasiyasının fikri bizi maraqlandırmır. Ukraynanın Alyansa gələcək üzvlüyü ilə bağlı müzakirələrdə Rusiyanın səs vermək hüququ yoxdur”, - deyə o yazıb.
Daha əvvəl Rusiya Federasiyası Prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Ukraynanın Şimali Atlantika Alyansına girməsinin Rusiya üçün ən pis ssenari olduğunu bildirmişdi.
Nəhayət, aydınlaşdırmaq üçün maraqlı olan budur - illərdir və hətta onilliklər ərzində Rusiyadan "NATO irəliləyir" deyən sonsuz şikayətlər eşidirik. Eyni zamanda, SSRİ dağılandan bəri Şimali Atlantika bloku hələ heç kimə hücum etməyib, heç kimin torpağını tutmayıb. Ancaq Rusiya, bildiyiniz kimi, bir sıra qonşu dövlətlərə təcavüz və birbaşa əraziləri ələ keçirmə (və bəzi hallarda hibrid nüfuz və tabeçilik) həyata keçirib.
Yəni Rusiya suveren dövlətlərə hücum edir, amma nədənsə "qorxulu" olan Rusiya Federasiyasına qarşı da daxil olmaqla, heç bir şey etməyən NATO təhlükə mənbəyidir.
Əgər hər şey bu qədər aydındırsa, Moskvanı Ukraynanın bloka üzv ola biləcəyini "Rusiya üçün ən pis ssenari" adlandırmağa vadar edən nədir? NATO-dan qaynaqlandığı iddia edilən müəyyən bir təhlükə ilə bağlı bəyanatları hər il yaymaq üçün faktlar varmı?
AYNA mövzunu tanınmış əcnəbi ekspertlərlə müzakirə edib.
Gürcüstanlı hərbi-siyasi ekspert, elmlər doktoru, professor Vaxtanq Maisaya:
“Belə ritorika Rusiyanın gücünü nümayiş etdirmək üçün təşkil etdiyi informasiya və psixoloji müharibədir. Yumşaq güc seçimlərindən biri də adlandırıla bilər. Düşünürəm ki, bu açıqlamalar xarici auditoriya üçün deyil, daxili istehlak üçün nəzərdə tutulub.
Putin rejiminin ümumi düşmən obrazına ehtiyacı var. Bu rejim İosif Stalinin bir zamanlar daxili fikir birliyi yaratmaq üçün istifadə etdiyi idarəetmə sistemini çox yaxşı kopyalayır. Putin Stalinin tərəfdarıdır, bunu artıq addımlarında görmək olar.
İndi yeni sərt “soyuq müharibə” var və Rusiya hibrid müharibənin elementləri, asimmetrik müharibələr aparmaq yolları da daxil olmaqla bütün vasitələrdən istifadə edir. Bütün bunlar NATO-nun genişlənməsinə birtəhər müqavimət göstərmək üçündür.
Və nədənsə Moskva inadla bu təşkilatı sırf hərbi blok kimi qəbul edir, baxmayaraq ki, NATO artıq siyasi birliyə, bir növ demokratik dövlətlərin klubuna çevrilib. İttifaqdan hər hansı bir təhlükənin gəldiyini düşünmürəm - Nizamnaməsinin 5-ci maddəsinə görə, yalnız kollektiv müdafiə səlahiyyətinə malikdir, heç bir hücum üçün deyil.
Düşünürəm ki, Rusiyanın düşmən obrazı yaratmaq üçün indiki yanaşmasına ehtiyacı var. Bu yanaşma Putinin 2000-ci ildən bəri yaratdığı hakimiyyət vertikalını gücləndirmək və onu ən azı 2035-ci ilə qədər saxlamaq üçün lazımdır. NATO, xüsusən Sovet təbliğatının mirası və əhalinin Putini dəstəkləyən hissəsi kontekstində düşmən obrazı üçün idealdır.
Və Rusiya Federasiyası, əlbəttə ki, Ukrayna və Gürcüstan kimi ölkələrin NATO-ya daxil olmasından qorxur. Çünki belə bir qonşuluq vasitəsilə Rusiya ictimaiyyəti tez bir zamanda demokratik dəyərlər tələb edəcək”.
Ukrayna Doktrina Siyasi Araşdırmalar Mərkəzinin Təhlükəsizlik Departamentinin müdiri Qleb Parfyonov:
“Rusiyanın reaksiyası imperiya olan bir ölkəyə xasdır. Onlar əvvəllər Rusiya imperiyasının tərkibində olan keçmiş SSRİ respublikalarının Rusiyadan fərqli inkişaf vektoruna malik ola biləcəyini qəbul edə bilmirlər. Buna görə də, keçmiş respublikalarda yerli qarşıdurmalara səbəb olmaq Rusiyanın bu cür ölkələri orbitində saxlamaq üçün bir vasitədir.
“Soyuq müharibə” dövründə Avstriya və ya Almaniya Federativ Respublikası misalında olduğu kimi, sərhədi yaxınlığında “vitrin ölkələr”in olması Moskva üçün təhlükəlidir. Quru sərhədi Rusiya vətəndaşlarına fərqli bir həyat, fərqli bir inkişaf vektoru görməyə imkan verəcək ki, bu da ölkədə hakimiyyət dəyişikliyinə səbəb ola bilər. Bu vəziyyətdə Rusiyadakı səlahiyyətlilərin bu cür ssenarilərə qarşı paranoik olduğunu güman edə bilərik. Odur ki, Belarusda dəyişiklik istəyənləri qınadığı kimi, başqa yol seçmiş ukraynalıları da xəyanətkar və faşist olaraq qınaması təəccüblü deyil”.