“Məzlum” xalqdan bəhs edən kino “Oskar”a layiq görülüb
Bildiyiniz kimi, Vladimir İliç Leninin məşhur “Siz qətiyyətlə yadda saxlamalısınız ki, bizim üçün bütün sənət növlərində kino hər şeydən önəmlidir” ifadəsi Lunaçarskinin Boltyanskiyə 29 yanvar 1925-ci il tarixli məktubunda, 1922-ci ilin fevralında Leninlə söhbəti haqqında xatirələrinə əsaslanır. Kimin və nə vaxt deməsindən asılı olmayaraq, bu ifadə, daha doğrusu bu qənaətin əsas mesajı bu gün də aktuallığını qoruyub saxlayır.
Həqiqətən də, planetimizdə yaşayan milyardlarla insanın ağlı və qəlbi uğrunda döyüşlərin getdiyi böyük informasiya müharibəsində öz mövqeyini müdafiə edən ən mühüm təbliğat vasitəsi kinodur. Və rəqibin məğlubiyyətini etiraf etməsi üçün düşmən üzərində hərbi və siyasi qələbə qazanmağın kifayət etdiyi mövqe tamamilə səhvdir. Təcrübə göstərir ki, informasiya məkanında haqlı olduğunuzu sübut etmək heç də az əhəmiyyət kəsb etmir.
Və burada çox xoşagəlməz mənzərələrə şahid oluruq. Erməni mətbuatının yazdığı kimi, “1980-ci illərdə Azərbaycanda təqib olunan” erməni haqqında sənədli film ABŞ-ın 96-cı Akademiya Mükafatlarında “Oskar” qazanıb. Film "Sonuncu təmir sexi" adlanır və rejissor Ben Proudfoot və Chris Bowersdir.
Kino Sənəti və Elmləri Akademiyasının (A.M.P.A.S.) saytının məlumatına görə, “Sənədli qısametrajlı film” nominasiyasında “Sonuncu təmir sexi” qalib olub. Filmin süjeti Los-Ancelesdə cərəyan edir. Filmin təsvirində deyilir ki, söhbət Los-Ancelesin 80.000-dən çox musiqi alətinə qulluq edən, təmir edən və bərpa edən fədakar ustalardan gedir.
Onların əsas rəhbəri Azərbaycanda doğulub boya-başa çatmış erməni Stiv Baqmanyandır. Amma 80-ci illərdə “Sumqayıtda, Kirovabadda və Bakıda törədilən qırğınlar zamanı minlərlə erməni kimi etnik təqiblərə məruz qaldı”. Filmdə Bakıdakı erməni “poqromları” haqqında epizod yer alırdı. Ümumiyyətlə, orada anti-Azərbaycan təbliğatı tam şəkildə təqdim olunur.
Qeyd edək ki, “Ən yaxşı xarici tammetrajlı film” nominasiyasında “Oskar”a iddialıların qısa siyahısına ilk dəfə olaraq Ermənistandan olan rejissor Maykl Qurdjianın “Amerikalı” (Amerikasti) filmi də daxil edilib. Təəssüf ki, Azərbaycandan olan heç bir bədii film və ya sənədli film “Oskar” nominasiyasının şort-listinə belə, daxil edilməyib. Təəssüf ki, biz hələ heç bir kateqoriyada “Oskar” qazanmağı xəyal edə bilmərik.
Bu, həm yerli kino, həm də bütövlükdə məişət mədəniyyəti üçün yeni başlayan ilin acı nəticəsidir. Axı təkzibolunmaz fakt budur ki, müqəddəs yer heç vaxt boş qalmaz, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin yaxşı hazırlanmış sənədli və ya bədii film şəklində Azərbaycan versiyasının olmaması erməni tərəfinin boşluğu doldurmasına səbəb olur. Bütün bunlar dünya erməni icmasının amerikalı, fransız, rus və istənilən siyasətçi, jurnalist, ictimai xadimlə fəal işinə əsaslanır.
Nəticədə ABŞ və Avropa ölkələrində ictimaiyyət Ermənistanın işğalçı deyil, “işğalın qurbanı” olduğuna inanır. Amerikalılar və avropalılar Ermənistandan 300 000-dən çox azərbaycanlının qovulmasından, uzun illər ağır şəraitdə yaşayan 750 000-dən çox azərbaycanlı məcburi köçkünün qovulmasından tamamilə xəbərsiz olaraq, hesab edirlər ki, məhz azərbaycanlılar “etnik təmizləmə törədib”.
Onların Xocalıda azərbaycanlı dinc əhalinin soyqırımından, Ağdamın “Qafqaz Xirosimasına” çevrilməsindən xəbəri yoxdur. Onlar bilmirlər ki, 44 günlük müharibə zamanı Ermənistan Azərbaycanın dinc şəhərləri olan Gəncə, Bərdə və Mingəçeviri raket hücumlarına məruz qoyub, azərbaycanlı qocaları, qadınları, uşaqları qətl yetirib. Onlar ancaq hadisələrin erməni, yalan variantı ilə tanışdırlar.
Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin səbəb və nəticələri, Birinci Qarabağ müharibəsi və ya 44 günlük müharibə haqqında, eləcə də azərbaycanlıların Şuşaya qayıtması haqqında “Oskar”ın qısa siyahısına düşməyə layiq yüksək keyfiyyətli sənədli və bədii filmin hələ də çəkilməməsi faktı milli kinomuzun və ümumən mədəniyyətimizin uğursuzluğudur.
Gələcəkdə vəziyyəti düzəldə biləcəyəkmi? Sənətin ən mühüm vasitələrindən istifadə edərək ağrımızdan, faciəmizdən, ümidlərimizdən, qələbəmizdən danışa biləcəyəkmi?
Bütün bunları zaman göstərəcək. Amma biz artıq təşəbbüsü itirmişik. Mühüm bir mövzuda erməni filmləri artıq çəkilib və artıq nümayiş etdirilir və dünyanın ən nüfuzlu kino mükafatlarını qazanırlar.