“Əfəndi” müraciəti niyə Marqonu belə narahat edir və erməni əsilli təbliğatçının sərsəmləməsi nələrə səbəb olacaq?
Mən əminəm ki, Rusiyanı Ukrayna yox, kollektiv Qərb, hətta təbii fəlakətlər də məhv etməyəcək. Bugünkü Rusiya iki şeyə görə dağılacaq: dövlətin hazırkı gücünə qeyri-mütənasib olan hədsiz imperiya ambisiyaları və hakimiyyətdə olanların fəal şəkildə təşviq etdiyi təbliğatçılar.
44 günlük müharibədən əvvəl, müharibə zamanı və ondan sonra biz erməni və ermənipərəst dairələrə xidmət edən rus təbliğatçılarının Azərbaycanı işğalçı, Ermənistan və Qarabağ separatçılarını isə qurban kimi təqdim etmək üçün necə canla-başla çalışdıqlarının şahidi olduq.
Erməni “qızıl buzovu”nun parıltısından gözləri tutulan təbliğatçılar rəsmi Kremlin (ən azı sözdə) ölkəmizin, o cümlədən Qarabağ bölgəsinin ərazi bütövlüyünü tanımasına baxmayaraq, açıq şəkildə Azərbaycanda separatizmə dəstək xəttini dəstəkləyiblər. Məhz bu əsas prinsiplər əsasında sülh danışıqları onilliklər ərzində hazırda fəaliyyət göstərməyən ATƏT-in Minsk Qrupunun vasitəçiliyi ilə aparılıb.
Lakin zaman göstərdiyi kimi, nə Rusiya, nə ABŞ, nə də Fransa faktiki olaraq Bakının gec-tez reallıqla barışacağı ümidi ilə status-kvonu dəyişmək istəyirdi. Bu ölkələrin analitikləri və siyasətçiləri yanıldılar: Bakı müharibədən sonra yeni reallıq yaratdı. Ermənistan təslim aktı imzaladı, bundan sonra müharibədən əvvəl Şuşada sərxoş rəqslər təşkil edən və Xankəndidə “Qarabağ Ermənistandır və nöqtə” deyən bu ölkənin Baş naziri Nikol Paşinyan Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanımağa məcbur oldu.
Və nonsensi təsəvvür edin: Paşinyan Qarabağı Azərbaycan ərazisi kimi tanıyır, bəzi rus boşboğaz təbliğatçıları isə bunun əksini iddia etməkdə davam edir. Yəni guya onlar qonşu ölkənin əsas ermənisindən daha çox Ermənistanın gələcəyi üçün ayağa qalxırlar. Əslində, onların təxribat xarakterli bütün bəyanatları sülh danışıqlarını pozmağa yönəlib.
Məhz buna görə də Rusiya siyasi və jurnalist elitasının Marqarita Simonyan, Aram Qabrelyanov, Konstantin Zatulin kimi odioz fiqurları Ermənistanda persona non-qrata oldular. Lakin Ermənistanın Azərbaycanla şərti sərhəddə törətdiyi son təxribatlar göstərdi ki, bu əclaflar və Rusiya Federasiyasının siyasi rəhbərliyi hələ də planlaşdırdıqlarına nail olublar: zəif iradəli siyasətçi Paşinyan onların ardınca getdi və hazırda danışıqlar staqnasiya prosesindədir.
Bu gün rus təbliğatçılarının diqqət vektoru Ukraynaya yönəlib və erməni-azərbaycanlı mövzusuna çox da vaxt ayrılmır. Ayrılan diqqət isə Rusiya ilə münasibətlər kontekstinə aid edilir.
Və elə bu yazxınlarda tanınmış təxribatçı Marqarita Simonyan Rusiya televiziyasının efirində Rusiya-Ermənistan münasibətlərinə toxunaraq Nikol Paşinyana qarşı təhqiramiz ifadələr işlədib: “Mən əvvəldən demişəm ki, Paşinyan erməni xalqının satqınıdır. Paşinyan Rusiyanın düşmənidir. Bu, ilk gündən aydın idi. Paşinyana deyə biləcəyim ən mehriban ifadə isə əfəndidir”.
Əslində Paşinyan erməni xalqının seçimidir. Ona görə də ermənilər onu özlərinə rəhbər seçiblərsə, deməli, özləri satqındırlar. Prinsipcə, bu, belədir, amma bu halda söhbət bundan getmir.
Müharibədəki məğlubiyyətdən sonra da onun və “Vətəndaş müqaviləsi” partiyasının reytinqi kifayət qədər yüksək olaraq qaldı. Növbədənkənar parlament seçkilərində onun partiyası səslərin 53%-dən çoxunu qazanıb.
“Paşinyan Rusiyanın düşmənidir” ifadəsinə gəlincə, o zaman ilk baxışdan Ermənistanın Rusiya forvaterindən üzərək uzaqlaşmağa çalışdığı görünə bilər. Ancaq inadkar faktlar fərqli bir mənzərədən xəbər verir.
Qərb Rusiyaya qarşı sanksiyaları getdikcə sərtləşdirərkən, Moskva ilə İrəvan arasında ticarət dövriyyəsi günbəgün deyil, saatbasaat artır. Bu ilin mayında Rusiya Prezidenti Vladimir Putin Avrasiya İqtisadi İttifaqının (Aİİ) Ali İqtisadi Şurasının Moskvada keçirilən iclasında Ermənistanın Aİİ ölkələri arasında ən yüksək iqtisadi artım tempinə malik ölkə (12%-dən çox) olduğunu bildirmişdi.
Qeyd edək ki, təsirli sıçrayış 2022-2023-cü illərdə baş verib. "Təəccüblü" artım sürəti Ukraynada müharibənin başlanğıcı ilə, daha doğrusu onun nəticəsi ilə üst-üstə düşdü. Rusiyaya qarşı sanksiyalar Ermənistanda iqtisadi artıma səbəb olub.
Və bu “fenomen” sadə izah edildi: ermənilər Qərbin sanksiyalarından istifadə edərək, onları “atmaq” və anti-Rusiya sanksiyalarından yan keçmək qərarına gəldilər. Təsadüfi deyil ki, son bir ildə Almaniyadan Ermənistana ixrac kəskin artaraq 178 milyon avrodan 505 milyon avroya, bütövlükdə Aİ-dən isə təxminən iki dəfə artıb. Eyni zamanda, 2022-ci ildə Ermənistandan Rusiyaya ixrac təxminən üç dəfə artıb.
Qərb mətbuatı dəfələrlə yazılar dərc edib ki, ABŞ və Avropa Ermənistanın Rusiyaya qarşı sanksiyalardan yan keçməsinə və qadağan olunmuş malların reeksport vasitəsilə Rusiya Federasiyasına çatdırılmasına necə kömək etməsindən narahatdır. Yeri gəlmişkən, ötən il Ermənistan ABŞ-dan 515 faiz, Aİ-dən isə 212 faiz çox çip və prosessor idxal edib. Bu malların sonradan hansı marşrutla getdiyini söyləməyə dəyərmi? Məncə yox.
Və bütün bunların fonunda Simonyan Paşinyanın Rusiyanın düşməni olduğunu iddia edir. Yəqin ki, Rusiya belə düşmənlərin daha çox olmasını arzulayardı.
Nəhayət, son bir məqam. Simoyan Paşinyana əfəndi deyə müraciət edərək Türkiyəyə ilişmək istəyib. Həmin Türkiyə ki, Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ABŞ və NATO-nun təzyiqlərinə baxmayaraq, Putinlə dostluq münasibətlərini davam etdirir. Aydın məsələdir ki, Türkiyədə erməni əsilli rus küçüyünün çılğınlığına fikir verməyəcəklər. Lakin elə bir vaxt gələ bilər ki, Simonyan və onun kimiləri yanlış xəyallara düşə, Türkiyə və ya Azərbaycanla bağlı da xoşagəlməz bəyanatlar verə bilərlər. Tamamilə aydındır ki, bu, ölkələrimiz arasında tərəfdaşlığın möhkəmlənməsinə kömək etməz.
Az qala unutmuşdum. “Əfəndi” xitabının türkcə bir neçə mənası var: ağa, sahib, hörmətli, zabit rütbəsi.
Osmanlı imperiyası dövründə isə yüksək vəzifə tutan xeyli sayda erməniyə məhz belə müraciət edilirdi: hörmətli. Amma, qoy Marqo narahat olmasın: bu gün ermənilər belə yüksək münasibətə layiq deyillər. Paşinyan da, o cümlədən...