Bu qələbə bir mübahisəsiz həqiqəti təsdiqlədi: Başqası üçün çuxur qazma, çünki özün oraya düşəcəksən
Azərbaycanın torpaqlarını işğal edən Ermənistan üzərində hərbi qələbəsindən sonra növbə işğalçı ölkə üzərində idman qələbəmizə çatdı. Beləliklə, Azərbaycan qrossmeysteri Teymur Rəcəbov, Ermənistanın ən güclü şahmatçısı Levon Aronyanı məğlub edərək, onlayn blits-şahmat turniri “Airtings Masters”-in çempionu oldu.
Azərbaycanın Ermənistan üzərində qazandığı bu idman qələbəsinin simvolik mənası var. Erməni təbliğatı on illərdir ki, idmandan Azərbaycana siyasi təzyiq aləti kimi istifadə edir. Buna baxmayaraq, dəfələrlə ölkəmiz Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətləri dünyaya çatdırmaq üçün idmandan istifadə etməkdə günahlandırıldı. Son hadisələrin göstərdiyi kimi, erməni lobbisinin səylərinə baxmayaraq, beynəlxalq ictimaiyyət Qarabağı Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi hesab edir. Azərbaycan erməni lobbisinin fəaliyyətinə qarşı çıxmasaydı, bu fikrin necə inkişaf edəcəyini proqnozlaşdırmaq çətin deyil.
Təəssüf ki, məşhur erməni idmançıları arasında idmanın sülhü və etimadı möhkəmləndirmək üçün deyil, düşmənçilik vasitəsi kimi istifadə edilməli olduğuna inananlar da var idi. Məğlub olan Levon Aronyan da bu zərərli təsirdən qaça bilmədi.
Bu yaxınlarda erməni şahmatçı anti-Azərbaycan hücumları ilə yadda qaldı. Keçən il 27 sentyabrda, Azərbaycan Ordusu erməni təxribatına cavab olaraq əks-hücuma başladıqda, Aronyan “Twitter” hesabında Ermənistana dəstək olaraq bir yazı yazdı. “Mən balaca olanda babam mənə atalarımın Artsaxdan olduğunu söylədi. İlk turnirimi ecazkar Stepanakert şəhərində qazandım. Tarix boyu vətənimizi qürurla qorumuş bir millətik. Əminəm ki, bu dəfə də eyni şeyi edəcəyik”, - o bildirdi.
Ermənistanın acı məğlubiyyətindən sonra, “Speed Chess Championship-2020” turnirində iştirak edən və turnirin 1/8 finalında qalib gələn Aronyan, qələbəsini Qarabağ müharibəsində erməni qurbanlarına həsr etdi: “Son günlər həyatımda ən ağrılı oldu. Bütün xalqımızla birlikdə yas tuturam və qurbanlarımızın ailələri qarşısında baş əyirəm. Müqəddəs işlərinə davam edən - döyüşən uşaqlar qarşısında baş əyirəm. Dua edirəm və inanıram ki, bu, tarixdəki son uğursuzluğumuz olacaq. Bugünkü qələbəmi Artsax müharibəsi qurbanlarının xatirəsinə həsr edirəm. İnanıram ki, bu, xalqımız üçün yeni qələbələrin başlanğıcı olacaq”.
Maraqlıdır ki, bundan əvvəl Aronyan Ermənistan- Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə tam fərqli münasibət nümayiş etdirirdi. Məsələn, 2013-cü ilin fevralında Ermənistanın 2016-cı ildə Bakıda keçiriləcək Dünya Şahmat Olimpiadasında iştirakına toxunan şahmatçı, Ermənistan və Azərbaycanın şahmat dünyasında mühüm ölkələr olduğunu qeyd etmişdi: “Bizim şahmat turnirləri keçirmək imkanımız fonunda onların edə bilməməsi düz olmazdı. Ümid edirəm ki, yaxın üç il ərzində ölkələrimiz qarşılıqlı nifrətdən imtina edə biləcək. Düşünürəm ki, mədəniyyətin bir hissəsi kimi biz şahmatçılar bu işdə kömək edə bilərik. Bu olimpiadada iştirak edə bilmək üçün öz üzərimə düşən hər şeyi edəcəyəm”.
2014-cü ilin dekabrında, İrəvanda bir mətbuat konfransında çıxış edən Aronyan, 2015-ci ildə Bakıda keçiriləcək Avropa Oyunlarında erməni idmançıların iştirakı məsələsini qaldırdı: “... Əvvəllər mən həmişə Azərbaycandakı turnirlərdə iştirakın əleyhinə idim, amma zaman keçdikcə fikrim dəyişdi. İndi iştirak edəcəyimi dəqiq deyə bilmərəm, amma bu seçimi artıq istisna etmirəm. Bəlkə, bu mövqenin içində bir xristianlıq seçimi var - bıçağa qarşı sülhlə çıxıb uğur qazanmağa çalışmaq”.
Bugünlərdə Azərbaycanın hərbi yolla işğal etdiyi torpaqları azad etməsi ilə Ermənistan öz qonşusu ilə dinc əməkdaşlıq qurmaq şansı əldə etdi. Əminəm ki, hər ağlı başında olan erməni Qarabağ probleminin Ermənistana əzab və çətinlikdən başqa bir şey gətirmədiyini başa düşür. Bu münaqişə Ermənistanı uzun illərdir sosial-iqtisadi böhran bataqlığına qərq etmişdi və bu ölkənin gələcəyi indi Azərbaycanla münasibətlərin normallaşmasından asılıdır. Aronyan kimi məşhur idmançıların fikirləri bu prosesdə mühüm rol oynayır.
Rəcəbovun “Chess24”-ə verdiyi müsahibədə qələbədən sonra rəqibi haqqında dediklərinə diqqət yetirin: “Aronyan ən yaxşı oyununu göstərə biləcəyi səviyyəsinə çox yaxın idi”.
Beləliklə, Rəcəbov rəqibini alçaltmadı, mədəniyyətini və idman etikasına sadiqliyini göstərdi. Aronyan isə Rəcəbova məğlubiyyətdən sonra özünün “Facebook” səhifəsində bunun yaxşı bir mübarizə olduğunu yazdı: “Yaxşı bir döyüş oldu, Ponçik (onun köpəyinin adı belədir - red.)! Növbəti dəfə hamımız qazanacağıq, söz verirəm! Dəstəyiniz üçün təşəkkür edirəm!”.
Erməni şahmatçının “növbəti dəfə hamımız qalib gələcəyik, söz verirəm” ifadəsinə bugünkü reallıqları nəzərə alaraq, ilk ağla gələn mənanı qoymadığını düşünmək istərdim. Ancaq hər halda, Azərbaycanın Ermənistan üzərində qazandığı idman zəfəri bir mübahisəsiz həqiqəti təsdiqlədi - Başqası üçün çuxur qazma, çünki özün oraya düşəcəksən...