15 yaşdan yuxarı istehlakçıya 8 litrə qədər təmiz spirt düşür
2023-cü ildə Rusiyada spirtli içki satışı son doqquz ildə rekord həddə çatıb: 15 yaşdan yuxarı istehlakçıya 8 litrə qədər təmiz spirt düşür. AYNA-nın xəbərinə görə, “Kommersant” yazır ki, “To Be Precise” layihəsinin analitikləri “Rosstat”, “Rosalkogolrequlirovanie” və Səhiyyə Nazirliyinin məlumatlarına əsaslanaraq bu qənaətə gəliblər.
“Bundan əvvəl bu rəqəm sistematik olaraq azalırdı: məsələn, 2007-ci ildə bir istehlakçıya 11 litr, 2017-ci ilə qədər isə 7 litr təmiz spirt düşürdü. Lakin Ukraynada müharibə başlayandan sonra bu tendensiya dəyişib”, analitiklər qeyd edirlər.
“Adambaşına litrlə mütləq spirt (saf spirt) satışı artır. Bu, istehlakın artmasını açıq şəkildə göstərir. Əhali çətinliklərə belə cavab verir”, - Rusiya İqtisadiyyat Məktəbinin (NES) Demoqrafik Tədqiqatlar Mərkəzinin aparıcı elmi işçisi demoqraf Yevgeni Andreev deyib.
Eyni zamanda, analitiklərin fikrincə, istehlakın real səviyyəsi rəsmi statistikanın göstərdiyindən demək olar ki, üçdə bir dəfə yüksək ola bilər.
Bundan əlavə, Rusiyada bir çox qeydiyyatdan keçməmiş spirt ənənəvi olaraq dövriyyədədir: bura təkcə saxta spirt deyil, həm də surroqatlar daxildir. Alkoqolun təxminən 60% -i (saf spirt, o cümlədən qeydiyyatdan keçməmiş spirt baxımından) güclü içkilərdən gəlir: araq, konyak, likörlər.
Rusiya Səhiyyə Nazirliyi alkoqol istehlakının azaldılması tendensiyasının pozulmasını koronavirus pandemiyası və onun yaratdığı stresli dövrlə izah edib. Ali İqtisadiyyat Məktəbinin İqtisadiyyat Elmləri Fakültəsinin professoru Mariya Kolosnitsyna qeyd edib ki, Rusiyada istehlak böhranlardan əvvəl də artmağa başlayıb. Onun sözlərinə görə, satışın yavaş, lakin sabit artımı “alkoqolizmlə mübarizə siyasətinin zəifləməsinin” nəticəsidir.
“Dəqiq Olmaq” layihəsinin analitiklərinin hesablamalarına görə, 2009-cu ildə bir nəfər orta əmək haqqı ilə 87 litr, 2014-cü ildə 59 litr, 2021-ci ildə 89 litr, 2023-cü ildə isə artıq 105 litr araq ala bilərdi. Maaşlara nisbətən araq yenidən ucuzlaşır.
“Hakimiyyət alkoqolun qiymətini qaldırmağı dayandırıb (daha doğrusu, bahalaşır, lakin inflyasiya ilə eyni səviyyədə). Və istehlakın azalması dayanıb”, iqtisadçı Yevgeni Yakovlev bildirib.
Federal və Regional Alkoqol Bazarlarının Tədqiqat Mərkəzinin rəhbəri Vadim Drobiz isə deyib ki, Rusiyada spirt istehlakı son vaxtlar ildə təxminən 5% artıb. Səbəblər arasında, onun fikrincə, Ukraynadakı müharibə və onun yaratdığı “psixoloji gərginlik”, eləcə də sərbəst səyahət edə bilməməkdir. Drobiz vurğulayıb ki, orta təbəqənin yarısı xaricə səyahət edir və ya “evdə içir”. Həmçinin, onun sözlərinə görə, bəzi aztəminatlı vətəndaşların həyat səviyyəsi “güclü hərbi sənaye kompleksi” hesabına yüksəlib.