İndi Baş nazir inanılmaz təzyiqlərlə üzləşəcək, bəs davam gətirə biləcəkmi?
İndi Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyana həsəd aparmaq olmaz. Onun demək olar ki, hər sözü onilliklər ərzində öz ölkəsini qarət edən və öz vətəndaşlarına yalan danışan “Qarabağ klanı”nın nümayəndələrindən ibarət müxalifətin sərt tənqid obyektinə çevrilir. 44 gün davam edən müharibədə Ermənistanın məğlub olması və ümumiyyətlə bölgənin ən geridə qalmış ölkəsi kimi günahlarını etiraf etməklə yanaşı, onların etdiklərinə görə tövbə etmək istəmədikləri aydındır.
Onlar üçün Paşinyanı tənqid etmək daha asandır. Hakimiyyət deyillər, və onlardan hesab da sorulmur. Amma indiki hökumətin Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı həyata keçirilən ərazi iddiaları siyasəti nəticəsində Ermənistanın üzləşdiyi problemlərin bataqlığından birtəhər çıxması lazımdır. Və bu baxımdan Nikol Paşinyanın son açıqlamaları olduqca başadüşüləndir.
Daha konkret desək, bu gün Ermənistan hökumətinin iclasında çıxış edən Paşinyan Ermənistanın bölgədə kommunikasiyaların açılması məsələsində "qətiyyətli" olduğunu bildirib. O, avqustun 24-də hökumətin 5 illik proqramını parlamentdə təqdim edərkən "qonşu ölkələrlə münasibətlərin dərinləşdirilməsi və ya normallaşdırılmasının Ermənistan hakimiyyəti üçün ən vacib sahələrindən biri olacağını" bildirdiyini xatırladıb.
“Bildiyiniz kimi, yenidən Baş nazir vəzifəsinə seçildikdən sonra artıq İrana səfər edə bilmişəm və bu gün Gürcüstana gedirəm. Regional əlaqələrin inkişafı həm İran, həm də Gürcüstanla müzakirə olunan məsələlərin gündəliyində ciddi rol oynayır və bu kontekstdə Şimal-Cənub layihəsinə önəm verirəm”, - deyə Paşinyan vurğulayıb.
Onun sözlərinə görə, Ermənistanın Rusiya və İranla dəmir yolu əlaqəsi qurması son dərəcə vacibdir: “Bu məsələnin üçtərəfli formatda (Ermənistan, Rusiya, Azərbaycan) həlli üçün kommunikasiyaların açılması məsələsi müzakirə olunur. Bakının Naxçıvanla da əlaqə qurmaq istədiyini anlayaraq, konkret nəticələr əldə etmək üçün səy göstərməyə qərarlıyıq və hazırıq”.
Və bu, onun yeganə sensasiyalı ifadəsi deyildi. Bununla əlaqədar olaraq, Ermənistan Baş nazirinin söylədiklərinin qiymətləndirilməsinə keçməzdən əvvəl xatırlatmaq istəyirəm ki, avqustun sonunda Türkiyə Prezidenti Tayyib Ərdoğan Ankaranın İrəvanla münasibətləri tədricən normallaşdırmağa hazır olduğunu bildirmişdi: “Ermənistanın yeni hökumətinə uğurlar arzulayıram. Bölgəmizin konstruktiv bir yanaşmaya ehtiyacı var. Hətta fikir ayrılıqları olsa belə, ərazi bütövlüyü və suverenliyinə hörmət əsasında qonşuluq münasibətlərini inkişaf etdirmək lazımdır. Buna görə də bu istiqamətdə hərəkət etməyə hazır olduğunu bəyan edən Ermənistanla münasibətləri tədricən normallaşdıra bilərik”.
Onun sözlərinə görə, yalnız sabit sülh təmin edildikdən sonra iqtisadi inkişaf məsələləri ilə məşğul olmaq və əməkdaşlığa şərait yaratmaq mümkündür: “Eyni anlayışla Azərbaycan hərtərəfli sülh sazişi əldə etmək üçün Ermənistanla danışıqlara başlamağı təklif edir. Bu yanaşma Cənubi Qafqazın inkişafı üçün yeni imkanlar yaradacaq. Bu tarixi fürsətdən istifadə etmək istəyən bütün tərəflərlə işləməyə hazırıq. Türkiyə, Azərbaycan, Rusiya, İran və Ermənistanın iştirakı ilə "Beşlik Platforması" və ya "Altılıq Platforması" yaratmaq təklifimiz gündəmdədir. Gürcüstanı bura da daxil etməyi təklif etmişik. Belə bir platforma təşkil edilərsə, bölgə daha da inkişaf edəcək”.
Və beləliklə, Paşinyandan cavab gəldi: “Bu yaxınlarda Türkiyə Prezidenti Ermənistanla münasibətlər mövzusuna açıq şəkildə toxundu. Onun açıqlamalarında münasibətlərin normallaşmasından və Ermənistan-Türkiyə dəmir yolu və avtomobil yollarının işə salınmasından danışmaq üçün bir fürsət görürük. Daha geniş bir kontekst əldə edə biləcək belə bir söhbətə hazırıq. Söhbət bölgəmizi qərbdən şərqə və şimaldan cənuba bağlayan bir qovşağa çevirməkdən gedir. Rusiyanın bu prosesə kömək etməyə hazır olduğunu açıq şəkildə ifadə etdiyini bildirməkdən məmnunam. Avropa İttifaqı, Fransa, ABŞ da bu prosesdə maraqlıdır. Hindistan və Çin də regional kommunikasiyaların inkişafında maraqlıdır”.
Bu çıxışlar Ermənistanda bomba effektli partlayışa səbəb oldu, səbəb olur və olmağa davam edəcək. Üstəlik, nəinki sözlər, həm də konkret addımlar var. "Vestnik Kavkaza" yazır ki, “Flight Radar” (Uçuş Radarı) resursunun məlumatlarına əsasən, son 30 ildə ilk dəfə olaraq sərnişin təyyarəsi Ermənistanın hava məkanı vasitəsilə Azərbaycanda daxili uçuş həyata keçirib. Türk Hava Yollarının “Boeing-737” təyyarəsi sentyabrın 4-də şənbə günü TK326 Gəncə-Naxçıvan reysini həyata keçirdi, bu barədə məlumat bu gün ortaya çıxdı. Təyyarə Gəncədən saat 9.57 -də (5.57 UTC) havaya qalxdı və Naxçıvana 10.32 -də (6.32 UTC) eniş etdi, uçuş müddəti 35 dəqiqə idi. “Flight Radar”a görə, təyyarənin marşrutu Göyçə gölü (Sevan) və Ermənistanın Geqarkunik bölgəsi üzərindən keçib.
Erməni millətçilərinin və revanşistlərinin ürəklərini tutması üçün ciddi bir səbəb var. Çünki əsrlər boyu maliyyə və siyasi kapitala çevirdikləri hər şey dağılır. Ermənistan Respublikasının ikinci Prezidenti tərəfindən tərənnüm edilən "ermənilərin və azərbaycanlıların genetik uyğunsuzluğu" ideologiyası dağılır. Paşinyanın xoş niyyəti ilə deyil, Azərbaycanın 44 günlük müharibədə qalib gəlməsi səbəbindən dağılır, o müharibə ki, Ermənistanı “Artsax” layihəsinin həyata keçirilməsindən və paralel iqtisadi inkişafa olan son ümidlərindən məhrum edir. Nə birinci, nə də ikincisi olacaq!
Ermənistanın artan xarici borcu, əhalisinin azalması, iqtisadi inkişaf perspektivlərinin tamamilə olmaması buna sübutdur. Ermənistan üçün çıxış həmişə girişin olduğu yerdə olub. Qonşularla düşmənçilik siyasətindən və ərazi iddialarından əl çəkmək lazımdır. Türkiyə və Azərbaycan bu barədə həmişə danışıb. Ancaq göründüyü kimi, yalnız indi dövlətçiliyinin tamamilə dağılması ilə üzləşən Ermənistan düzgün istiqamətdə addımlar atmağa razılıq verdi.
Təbii ki, indi Paşinyana inanılmaz təzyiqlər göstəriləcək - hər şeydən əvvəl, "Böyük Ermənistan" haqqında miflərlə yaşayan erməni diasporu tərəfindən. Üstəlik, "Qarabağ klanı" və əslində talan edilmiş milyonlarını qorumaqdan narahat olan digər quldurlar tərəfindən. Erməni cəmiyyəti heç vaxt olmadığı kimi, Paşinyanın ətrafında toplaşmağa ehtiyac duyur. Çünki məcbur olsa da, buna baxmayaraq, Paşinyan Ermənistanı millətçiliyin, türkofobiyanın, azərbaycanofobiyanın gətirdiyi və imkanlarının tamamilə qeyri-adekvat qiymətləndirilməsinin gətirib çıxardığı çıxılmaz vəziyyətdən çıxara biləcək istiqamətdə addımlar atmağa başladı.